حسین تقدیسیان - عضو هییت علمی پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
سعیده تشرفی - عضو هییت علمی پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
اکرم حسین نیا - عضو هییت علمی پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

کشورمان ایران در سالیان اخیر با خشکسالی و آلودگی آب مواجه گردیده است. کاهش نزولات جوی، افت شدید سطح منابع آب زیرزمینی، آلودگی و خشک شدن رودخانه ها، خشک شدن تالاب ها، از مهم ترین پیامدهای خشکسالی و کم آبی می باشد.با عنایت به این مهم لازم است تا تمهیدات قابل قبول زیست محیطى براى حذف آلاینده ها از منابع آبى ارایه گردد. نیترات یکی از آلاینده های شیمیایی آب بوده که غلظت آن در آب های زیرزمینی در حضور باکتری ها می تواند تا ppm 50 هم برسد اگرچه غلظت هاى بالاى این یون در آب از طریق طعم و مزه قابل تشخیص نیست، اما مى تواند آلودگی میکروبی به همراه داشته و به دلیل سمیت، باعث ایجاد مشکلات زیست محیطى شود. از عوارض افزایش غلظت این یون مى توان به بیمارى متهموگلوبینمیا، افزایش میزان مرگ و میر نوزادان، تشکیل نیتروزآمین هاى سرطان زا در بزرگسالان، احتمال بروز سقط جنین و بیمارى هاى دیگر اشاره کرد. همچنین مى تواند موجب اوتریفیکاسیون منابع آبى و مشکلات مربوط به آن شود بدلیل حلالیت بالای نیترات در آب ، با حرکت رو به پایین موجب انتشار آلودگی در سفره های آب زیرزمینی و متعاقب آن به منابع آب سطحی شده و بدین ترتیب کیفیت زیستگاه های ابی را تحت تاثیر قرار می دهد فرآیندهای فیزیکی-شیمیایی مورد استفاده جهت کاهش نیترات در آب مانند اسمز معکوس، تبادل یونی و ترسیب شیمیایی می باشند که برخی از این روش ها گران، ناکارآمد و در مقیاس صنعتی، از نظر اجرایی دشوار هستند. از آن جا که روش های پرهزینه سبب بار مالی بر دولت و مردم می شوند، دولت ها بر کاهش هزینه ها و گسترش تکنولوژی های جدید ارزان تاکید دارند به همین دلیل تکنولوژی ای که مبتنی بر فرآیند جذب باشد، میتواند یک گزینه مطلوب باشد. نیترات بیشتر از طریق آب آشامیدنی و غذا وارد بدن انسان می شود تشخیص وجود نیترات در آب به این دلیل که نیترات محلولی بیبو و بی مزه است، بدون آنالیز میسر نیست. باتوجه به مطالعات به عمل آمده توسط سازمان جهانی در مورد نیترات، این سازمان حداکثر مقدار مجاز آن را 50 میلی گرم در لیتر (برحسب نیترات) اعلام نموده است.

نیترات،کلینوپتیلولیت،سینتیک، لانگمویر، الودگی اب، نانو جاذب