علی شهریار منطقی فسایی - کارشناس ارشد علوم اجتماعی (گرایش جمعیت شناسی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیک (تهران مرکز)
جواد سلمانیان - کارشناس ارشد مهندسی کامپیوتر (گرایش نرم افزار)

یکی از مباحث مهم در نظریه های رشد جمعیت ارتباط جمعیت با توسعه اجتماعی و اقتصادی مردم است. رابطه مفاهیم جمعیت و توسعه را می توان از دو زاویه مورد بررسی قرار داد: تاثیر توسعه روی جمعیت و تاثیر جمعیت روی توسعه. از این طریق است که رابطه متقابل دو مقوله اجتماعی به روشنی درک می شود. در رابطه با توسعه دو دیدگاه به ظاهر متناقض وجود دارد: نظریه نخست حاکی از آن است که توسعه زمینه افزایش جمعیت را فراهم می کند و نظریه دوم اظهار می دارد که با توسعه هرچه بیشتر جامعه، میزان های زاد و ولد و مرگ و میر و در نتیجه نرخ افزایش جمعیت کاهش می یابد. پیروی از قواعد اجتماعی و تطابق با انتظارات نقش اجتماعی برای سازگاری اجتماعی چه در گروه های همسالان و چه در خانواده مهم است و نبود چنین مهارت هایی می تواند تاثیر زیادی بر افراد و اقتصاد مردم بگذارد. جمعیت و تحولات آن، محور همه سیاست گذاری های کلان است و غفلت از آن، پیامدی جز نابسامانی در ساحت های مختلف جامعه نخواهد داشت. این تحولات متاثر از عوامل گوناگونی هستند که هر کدام فراز و نشیب هایی را برای جمعیت تولید می کنند. در این میان توسعه اجتماعی و اقتصادی مردم از اهمیت بالایی برخوردار است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر نقش عوامل دموگرافی بر توسعه اجتماعی و اقتصادی مردم تهران (جمعیت شناسی) با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عناصر فرهنگی چون سطح سواد و تحصیلات، دین و مذهب، تغییرات هویتی و نگرشی، ایده ترجیح جنسی و ارزشمندی فرزندداری در توسعه اجتماعی و اقتصادی مردم تهران تاثیر دارند. جمعیت شناسان و کارشناسان امور جمعیتی در تلاش اند تا ضمن بررسی و ریشه یابی اصلی ترین عوامل موثر بر تغییرات جمعیتی، از سویی تاثیر و تاثر و چگونگی ارتباط آنها با شاخص ها و متغیرهای جمعیتی، و از سوی دیگر، به نقش عوامل دموگرافی بر توسعه اجتماعی و اقتصادی مردم کارساز و مفید می باشد.

دموگرافی، توسعه اجتماعی، جمعیت، توسعه اقتصادی، مهاجرت