کرامت اله زیاری - استاد گروه برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه تهران
علی اصغر زارع - دانشجوی کارشناسی شهرسازی (برنامه ریزی شهری) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

آنچه امروزه پدیده مخاطره را در شهرها به یک فاجعه تبدیل می کند در بسیاری موارد، وضعیت شهرسازی نامناسب است. بنابراین با به کار بردن اصول برنامه ریزی شهری، همچون برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، منطقه بندی شهری، تمرکززدایی، جلوگیری از توسعه نواحی مسکونی در همجواری با کاربری های پر مخاطره و مورد تهدید می توان ضریب آسیب پذیری شهرها را کاهش دهد. از این رو، استفاده از اصول پدافند غیرعامل به عنوان یک راهبرد باز دارنده با حداقل هزینه، می تواند گامی در کاهش آسیب پذیری کاربری های شهری باشد. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است و نوع آن کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه همراه با مطالعات میدانی بوده و مدل به کار رفته در این تحقیق، منطق فازی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و بهره گیری از نرم افزار (Arc GIS) می باشد. نتایج حاصل از مدل سازی فازی آسیب پذیری ساختمان های ناحیه 2 منطقه 11 شهر حاکی از آن است که میزان آسیب پذیری قابل توجه تا سنگین با 122 هکتار (43.3 درصد از سطح کل ناحیه ) بیشترین فراوانی و آسیب پذیری نابودی کامل با 0.4 هکتار (0.1 درصد از سطح کل ناحیه) کمترین فراوانی را شامل می شود. قابل کر است از سطح کل ناحیه 2 میزان42.4 هکتار (15.1 درصد ) به آسیب جزیی و قابل اغماض اختصاص یافته که نشان از وضعیت مطلوب در این بخش از ناحیه 2 دارد. با توجه به روی هم گذاری نقشه های محلات با میزان آسیب پذیری محله منیریه با سطح 78 هکتار (27.7 درصد از سطح کل ناحیه ) بیشترین توزیع فراوانی میزان آسیب پذیری با درجات آسیب متوسط و آسیب قابل توجه تا سنگین را دارا بوده و محله قلمستان (برادران جوادیان) با سطح 30.1 هکتار (10.7 درصد از سطح کل ناحیه )کمترین توزیع فراوانی میزان آسیب پذیری با درجات آسیب متوسط و آسیب قابل توجه تا سنگین را دارا می باشند.

سسب پذیری، کالبدی شهر، پدافند غیرعامل، ناحیه 2 منطقه 11 تهران