امکان سنجی استفاده از مطالعات لرزه نگاری بازتابی جهت اکتشاف کانه زایی های عمیق در ایران

اخیرا، نادر شدن اکتشاف کانسارهای بزرگ نزدیک به سطح، اتمام ذخیره ی بیشتر کانسارهای اقتصادی فعال و محتمل بودن ادامه کانه زایی در عمق در کمپ های معدنی فعال گرایش به اکتشافات عمیق و روش های سطحی با عمق نفوذ و قدرت تفکیک بالا را ناگزیر کرده است. در مقاله حاضر، برداشت های لرزه نگاری بازتابی انجام شده در دنیا جهت اکتشاف کانه زایی های عمیق و نتایج حاصل از آنها مطالعه گردیده است و فاکتورهای موثر در کارایی و موفقیت روش لرزه نگاری بازتابی استخراج شده است سپس براساس فاکتورهای استخراج شده، کاربرد این روش در اکتشاف کانه زایی های عمیق در ایران امکان- سنجی شده است. لرزه نگاری بازتابی در اکتشاف مستقیم و غیرمستقیم کانه زایی های روی- سرب- مس ماسیوسولفید آتشفشانی، مس- نیکل سولفیدی، آهن اسکارنی، افق های طلادار حوضه های رسوبی، ریف های حاوی پلاتین و کروم در کمپلکس های لایه ای- مافیکی، کیمبرلیت های الماس دار و اورانیوم نوع دگرشیبی موفق بوده است. به منظور امکان سنجی لرزه نگاری بازتابی در ایران، کانسارهای آهن، کرومیت، سرب-روی با میزبان کربناته و زغال سنگ بررسی شده است. اختلاف امپدانس بالا و هندسه ی مناسب، ثبت مستقیم کانه زایی های مگنتیت اسکارنی، مگنتیت- آپاتیت نوع کایرونا و سرب-روی با میزبان کربناته را توسط روش لرزه نگاری بازتابی سطحی در ایران ممکن می سازد. علیرغم وجود اختلاف امپدانس مناسب، کوچک بودن ابعاد کانه زایی های کرومیت و ضخامت لایه های زغالی کارایی برداشت لرزه نگاری بازتابی در اکتشاف کرومیت ها و زغالسنگ های عمیق را با عدم قطعیت بیشتر مواجه می کند. چنانچه توده های کرومیتی به هم نزدیک یا پیوسته باشند یا لایه های زغال سنگ در همبری دو واحد سنگی با اختلاف امپدانس بالا قرار گیرند و همچنین نسبت سیگنال به نویز برداشت لرزه نگاری طراحی شده بالا باشد احتمال موفقیت لرزه نگاری بازتابی ممکن می شود.

Keywords:

اکتشاف عمیق , لرزه نگاری بازتابی , ماسیوسولفید آتشفشانی , زغال سنگ , کرومیت , سرب- روی کربناته , آهن- آپاتیت نوع کایرونا