مجید شاه پسندزاده - دانشیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
افسانه بخشایی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
سعیده کشاورز - استادیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
بهمن سلیمانی - استادیار، وزارت نفت، تهران

تاقدیس دارا در جنوب فروافتادگی دزفول (غرب گسل کازرون) قرار گرفته است و به عنوان یکی از میدان های هیدروکربنی مهم کمربند چین خورده- رانده زاگرس شناخته می شود. برای دستیابی به نحوه تشکیل چینه های رشدی در این تاقدیس، شرایط موجود در این حوضه توسط مدل سازی آنالوگ جعبه ماسه در آزمایشگاه بازسازی شد و تاثیر رسوب گذاری بر هندسه و نحوه تشکیل چینه های رشدی در این ساختار مورد بررسی قرار گرفت. مدل سازی نشان داد که نرخ بالای رسوب گذاری همزمان با کوتاه شدگی از پیشروی دگر ریختی ها به سمت پیش بوم جلوگیری می کند و در نرخ پایین رسوب گذاری، با افزایش کوتاه شدگی، دگرشکلی به سمت پیش بوم حرکت می کند. در این راستا و با جابه جایی دگرشکلی به سمت پیش بوم، امکان تشکیل و توسعه چینه های رشدی فراهم می شود. بر اساس این مدل سازی، کوتاه شدگی به همراه برجستگی ساختاری ناشی از ایجاد گسل های رانده و پسرانده قبل از رسوب گذاری سازند گچساران، در بالاآمدن تاقدیس دارا نقش به سزایی داشته است. همچنین، واحدهای شکل پذیر سازند گچساران، به عنوان افق جدایشی بالایی با تغییرات هندسه و سبک دگر ریختی در امتداد محور تاقدیس دارا نقش موثری در تشکیل چینه های رشدی در این تاقدیس داشته است.

مدل سازی آنالوگ، چینه های رشدی، افق جدایشی، تاقدیس دارا، زاگرس