فریده اخلاقی - دکترای تخصصی زنان، استادیار دانشگاه و متخصص زنان بیمارستان حضرب زینت (
عبدالکریم حامدی - استادیار دانشگاه و فوق تخصص عفونی اطفال بیمارستان قائم مشهدی

از آنجا که جراحات تروماتیک وارده به زن باردار، دو نفر را تهدید میکند( جنین و مادر) و به علاوه، این افراد در ابتدا به وسیله کسانی ویزیت و تحت مراقبت اولیه قرار می گیرند که یا از حامله بودن زن تروماتیزه خبردار نیستند و یا به شیوه برخورد با زنان باردار عادت ندارند، پس آگاهی از نحوه برخورد و کسب اطلاعات لازم در مورد ضرورت توجه به زن تروماتیزه و جنین موجود در رحم وی منجر به نجات دو نفر شده و دارای اهمیت بسزائی می باشد. ترومای فیزیکی 8-10 درصد حاملکی ها را عارضه دار می کند و به علاوه سقوط، زلزله، سیل ، آتش سوزی ، جراحات الکتریکی و غیره از جمله منابع تروما هستند که باعث آسیب رسانی مضاعفی در دوران بارداری می شوند. پس در برخورد با زن تروماتیزه باید علاوه بر مادر، به جنین موجود در رحم وی نیز توجه داشت و اقدامات زیر را در مورد آنان انجام داد: 1- زنان حامله تروماتیزه را باید در حین جابجایی، جهت جلوگیری از سندرم شوک هیپوتانسیون، در وضعیت خوابیده به پهلوی چپ جابجا کرد و در صورت لزوم ثابت نگه داشتن ستون فقرات در روی یک تخته زیر بیمار در سمت راست وی چند حوله شده قرار داد. 2- به زنان حامله ای که دچار تروما شده اند، باید اکسیژن اضافی تجویز نمود تا این منجر به جنینن حساس به هیپوکسی، اکسیژن لازم را برساند. 3- در همه بیماران حامله تروماتیزه به جز تعداد بسیار کمی که جراحتهای سطحی دارند، یک رگ جهت تجویز مایعات گرفته شود، چون افزایش حجم داخل عروفی به علت حاملگی ممکن است میزان ضرورت از دست رفتن خون را بپوشاند. 4- در تمام زمان تروماتیزه در سنین باروری باید یک تست ادراری از نظر احتمال وجود بارداری انجام شود. 5- رادیوگرافی در صورت لزوم، متناسب با ترومای وارد ه به مادر درمحافظت شکمی انجام شود. 6- تخمین سن حاملگی در مورد بیماران باردار دچار تروما حتما انجم شود تا جهت بررسی وضعیت سلامت جنین و در صورت لزوم تصمیم گیری و اقدامات مناسب استفاده گردد. 7- به خونریزی واژینال دراین بیماران توجه خاص نمود و همیشه درمورد احتمال کندگی جفت بررسیی کامل و اقدام لازم انجام شود. 8- سونوگرافی از رحم و جنین در تمام بیماران باردار تروماتیزه انجام شود. 9- در تمام زنان باردار تروماتیزه که دارای گروه خونی منفی می باشند حتما آمپول روگام جهت پیشگیری از ایزوایمنویزاسیون تزریق گردد. 10- با توجه به مشکل بودن معاینه شکمی در دوران بارداری، از لاواژ تشخیصی جهت ارزیابی خونریزی شکمی استفاده شود. 11- مشورت فوری با متخصص زنان در مورد تمام زنان باردار تروماتیزه انجام شود. 12- با توجه به اینکه با تخلیه رحم بازگشت ورودی و در نتیجه احیاء قلبی تنفسی بهبود می یابد پس از مواردی به دنبال 5 دقیقه تلاش ناموفق در احیاء برای سلامتی مادر تروماتیزه و در نتیجه جنین ختم حاملگی با سزارین توصیه می شود. پس جهت انجام بهترین مراقبت از آسیب دیدگان باردار، همکاری یک تیم پزشکی شامل پزشک اورژانس، متخصص زنان، متخصص نوزادان، متخصص بیهوشی، رادیولوژیست، متخصص مورد لزوم در وضعیتهای تهدید کننده حیات مادر ویک پرستار با تجربه را ایجاب می کند.