تینا اتحادی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی وکیل دادگستری
یوسف نورایی - استادیار وعضوهییت علمی دانشگاه شمال

آنچه که طرفین معامله در زمان انشای عقد بیع مدنظرشان است، انتقال مبیع به خریدار ثمن به فروشنده است، اصولا زمان انتقال مالکیت از حین انعقاد عقد بوده یا به عبارتی دیگر انتقال مالکیت فوری است، اما باید توجه داشت که این امر اصولا از موضوعاتی نیست که مربوط به قواعد آمره یا نظم عمومی باشد، در نتیجه شرط خلاف آن نیز در اکثر موارد پذیرفته شده است، از جمله شروطی که می تواند استثنایی بر این قاعده باشد شرط حفظ مالکیت یا تقدیم آن است. شرط حفظ مالکیت یکی از اقسام شروط تعلیقی است که یکی از انگیزه های تاسیس آن، حفظ مالکیت کالا برای صاحب مال تا زمانی است که مبلغ مورد معامله به صورت کامل پرداخت شود، اگر چه کالا تحویل خریدار شده باشد ولی امکان این توافق در حقوق ایران به صراحت پیش بینی نشده است. همچنین طرفین می توانند به اراده خویش توافق به تقدم زمانی انتقال مالکیت نمایند؛ چرا که حوزه امور اعتباری جدا از امور تکوینی تابع جعل جاعل اراده طرفین می باشد. مسیله مهم امکان یا عدم امکان درج شروط تقدیم حفظ مالکیت در قرارداد های تملیکی است، که مطابق قوانین موضوعه نظریات حقوقی درج این شروط معتبر است، اما از این لحاظ که این موارد در حقوق ایران فاقد سابقه قانون گذاری رسیدگی است، می تواند ایجاد ابهام کند همین امر هم انجام تحقیقاتی از این دست را ضروری جلوه می دهد همچنین اقتضا دارد که قانون گذار با پیش بینی این موارد در مواد قانونی ضمانت اجرایی برای تخلف هر یک از طرفین در این خصوص در نظر بگیرد.

شرط، حفظ مالکیت، تقدیم مالکیت، اصل عیلت، تعلیق.