پریسا جهانی علمداری - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران
حمید شهریاری - استاد، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران
ناصر صفایی - استادیار، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، تهران

نمودارهای کنترل از ابزار مهم کنترل آماری فرایندها می باشند که استفاده گسترده ای در فرایندهای تولیدی دارند. پایایی از جمله ویژگی های مهم یک سیستم می باشد که در تصمیم گیری های مهم واحد صنعتی بخصوص در زمینه تعمیرات نگهداری تاثیر بسیاری دارد. پایایی یک سیستم متاثر از فرایند شکست در طول عمر سیستم است. پایش فرایندهای شکست از مهمترین موارد در سیستم های پیچیده قابل تعمیر است. تابع پایایی بر اساس تابع چگالی شکست تعریف می شود که شامل پارامتر مهم نرخ شکست است. به منظور طراحی مناسب نمودارهای کنترل برای پایش پایایی یک سیستم نیاز به برآورد کردن پارامترهای فرایند با استفاده از داده های نمونه ای است. برای برآورد کردن پارامترهای فرایند شکست یک سیستم می توان از دو رویکرد کلاسیک استوار استفاده نمود. در اغلب نمودارهای کنترل طراحی شده برای پایش پایایی، از برآوردکننده های کلاسیک پارامترهای فرایند استفاده می شود. اغلب برآوردکننده های کلاسیک شامل مفروضات خاصی از جمله استقلال داده ها نرمال بودن توابع توزیع مشخصه های کیفی می باشند. در صورت حضور داده های پرت، برآوردکننده های کلاسیک عملکرد مناسبی ندارند، در حالیکه برآوردکننده های استوار در برابر داده های پرت مقاوم بوده نتایج بهتری ارایه می نمایند. همچنین نمودار کنترل استوار طراحی شده برای پایش پایایی سیستم بر اساس برآوردکننده های استوار از دقت بالاتری برخوردار است.

پایایی، برآوردکننده کلاسیک، برآوردکننده استوار، داده پرت، نمودار کنترل استوار