زهرا نوری - دانشجوی سال اخر دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
داور شاهسونی - دانشیاریار بخش بهداشت مواد غذایی آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد
احمدرضا موثقی - استاد بخش پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد

سرب از خطرناکترین فلزات است که وجود آن در بدن ضروری نبوده بدلیل پایداری در محیط از مهمترین مواد سمی می باشد که سبب ضایعات زیانباری در بافت های مختلف می شود. در این مطالعه بررسی هیستوپاتولوژی مسمومیت با سرب در ماهی کپور انجام گرفت. به این منظور گروه 35 تایی ماهی کپور انتخاب شد. ماهیان گروه اول به عنوان گروه کنترل چیزی دریافت نکردند. گروه دوم7 میلی گرم در لیتر استات سرب دریافت ماهیان گروه سوم چهارم علاوه بر دریافت سرب بطور همزمان به ترتیب 40 80 میلی گرم در لیتر تیامین را طی 15 روز دریافت کردند. بعد از کالبدگشایی نمونه از بافت های مغز، کبد، کلیه آبشش تهیه به روش هماتوکسیلین ایوزین رنگ آمیزی شد پس از بررسی هیستو پاتولوژیک، نتایج توسط دو آزمون آماری Mann Whitney Kruskal Wallis بررسی شد. در بررسی هیستوپاتولوژی از بافت مغز ضایعات شامل پر خونی، خونریزی، ادم، گلیوز تغییرات ایسکمیک بود که در این میان پرخونی، ادم تغییرات ایسکمیک بین گروه ها معنی دار بود. در مورد کلیه ضایعات مشاهده شده بصورت پرخونی، تورم نکروز سلول های پوششی لوله های کلیه، هیپرپلازی کانون های ملانوماکروفاژ کست های پروتیینی بود که نکروز هیپرپلازی کانون های ملانو ماکروفاژ در بین گروه های معنی دار بود در بین گروه های تنها هیپرپلازی کانون ملانو ماکروفاژ معنی دار بود. در کبد ضایعات شامل هیپرپلازی کانون های ملانوماکروفاژ پر خونی، تغییرات دژنراتیو واکویولر در هپاتوسیت ها، نکروز گنجیدگی داخل هسته ای در هپاتوسیت ها بود که تنها ضایعه هیپرپلازی کانون های ملانوماکروفاژ بین گروه ها معنی دار بود. در بافت آبشش ضایعات شامل پرخونی، ادم، فیوز شدن لاملا، هیپرپلازی سلول های پوششی خونریزی بود که تنها پر خونی معنی دار بود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق مقایسه با سایر مطالعات انجام شده به نظر میرسد تیامین در کاهش ضایعات ناشی از مسمومیت با سرب بیشتر در بافت مغز کلیه گاهی در کبد آبشش ماهی کپور موثر می باشد.

ماهی کپور- تیامین- مسمومیت- سرب- هیستوپاتولوژی