رهاسازی 40 سر سنجاب ایرانی (Sciurus anomalus) پس از سال نگهداری در اسارت در دو زیستگاه متفاوت با هدف کمک به ابقای نسل حیوان

سنجاب ایرانی (Sciurus anomalus) در استان های آذربایجان غربی، کردستان، چهارمحال بختیاری، ایلام شمال استان فارس در جنگل های بلوط رشته کوه زاگرس زندگی می کند. بدلیل عدم تولید مثل سنجاب ایرانی در اسارت همچنین شکار بی رویه وغیر قانونی نسل این حیوان در طبیعت در خطر قرار دارد. آزادسازی تجربی سنجاب های قرمز خاکستری در نقاط مختلف جهان انجام شده است. در یکی از موفق ترین این تجربیات که Venning همکاران بر روی سنجاب قرمز (Sciurus vulgaris) انجام داده اند، تنها 50% از سنجاب ها پس از6 ماه زنده مشاهده شدند. در سایر تلاشهای انجام شده نتایج رضایت بخشی حاصل نشده است. تعداد 40 سر سنجاب ایرانی که به مدت سال در اسارت نگهداری می شدند، در دو زیستگاه مختلف (هر زیستگاه 20 سر) رهاسازی شدند.برای هر دو گروه پیش از آزاد سازی مسایلی از قبیل قرنطینه کردن، آزمایشات سلامت همچنین کنترل بیماریهایی از جمله آلودگی به انگلهای خارجی، Upper respiratory infections، Metabolic bone disease Coccidiosisمد نظر قرار گرفت.همچنین در مورد هر دو زیستگاه مورد بررسی زمان مناسب برای آزادسازی این حیوانات در فاصله ماههای اردیبهشت تا شهریور تعیین شد. لانه هایی که برای نصب روی درختان مناسب بوده در برابر رطوبت مقاوم باشند، یک ماه قبل از آزادسازی آماده شدند. زیستگاه اول (زیستگاه آزمایشی) یکی از باغهای خصوصی دارای درختان مخروطی بلند در اطراف تهران زیستگاه دوم (زیستگاه اصلی)جنگلهای بلوط استان چهارمحال بختیاری در نظر گرفته شدند. ظرفهای مناسب برای غذا آب روی درختان نصب شد تا در روزهای نخستین سنجابها گرسنه نمانند. پس از نصب لانه ها در لانه ها باز شده سنجابها با دوربین تا زمان خروج از لانه ها تحت نظر قرار گرفتند. در زیستگاه اول وجود باقیمانده های غذا، مشاهده سنجابها در جستجوی غذا روی زمین مخروطهای نیم خورده کاج نشان از حضور سنجابها داشت در زیستگاه دوم با قرار دادن فرستنده های رادیویی حیوانات تحت نظر قرار گرفتند. در زیستگاه آزمایشی پس از 1سال 18 سر از سنجابها زنده مشاهده شدند تنها 2سر از آنها مرده یا ناپدید شده بودند که این بهترین نتیجه در بین نتایج کسب شده در تمامی مطالعات پیشین می باشد. در زیستگاه اصلی تا ماه بعد از رهاسازی سر از سنجابها غیر قابل ردگیری اعلام شدند.تحقیقات تکمیلی در زمینه آزادسازی در زیستگاه اصلی لازم بنظر می رسد.

Keywords:

anomalus Sciurus , Sciurus vulgaris