محمد نوری - دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
آریا رسولی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
رحیم حاجیکلایی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
علی شهریاری - دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز

خلاصه هدف از مطالعه کنونی مقایسه میزان تری گلیسرید (تری اسیل گلیسرول) چربی تام کبد میزان سرمی اسیدهای چرب غیراستریفیه (NEFA) در مراحل مختلف تولید گاومیش بومی در شهرستان اهواز بود. همچنین در این مطالعه سن نمره وضعیت بدنی(BCS) نیز مورد توجه قرار گرفت. در این تحقیق از 109 راس گاومیش کشتار شده در کشتارگاه اهواز نمونه خون وکبد اخذ گردید.این گاومیش های در حومه شهرستان اهواز پرورش یافته بودند تغذیه ای مشابه داشتند. گاومیش های مورد مطالعه براساس جنس وضعیت تولید به گروه تقسیم گردیدند که عبارت بودند از: گاومیش های نر، تلیسه، غیرآبستن، آبستن تا ماهه، آبستن سنگین وتازه زا. نتیجه این مطالعه نشان داد که میزان سرمی NEFA در آبستنی سنگین گاومیش های تازه زا بطور چمشگیری (0,01> Pبیشتر از گاومیش های نر تلیسه بود پس از زایمان حجم چربی در کبد بطور قابل توجهی (0,01> P) افزوده شد. چربی کلی خون تحت تاثیر وضعیت فیزیولوژیک قرار نداشت یک رابطه مثبت چشمگیر P=0.001) (r=+0.57 بین میزان سرمی NEFA تری گلیسریدهای کبد مشاهده گردید. رابطه معنی داری P=0.6) (r=0.05 بین چربی کلی تری گلیسرید کبد وجود نداشت. بین غلظت NEFA سن حیوانات مورد مطالعه رابطه معنی دار مثبت P=0.0001) (r=0.42 مشاهده گردید. در این مطالعه هیچگونه رابطه ای بین وضعیت بدنی سن، میزان NEFA TAG کبد مشاهده نگردید. نتیجه این مطالعه نشان داد که در اواخر آبستنی اوایل زایمان در گاومیش مانند گاو میزان تری اسیل گلیسرول در کبد افزایش می یابد که متعاقب آن بر مقدار سرمی NEFA افزوده می شود.

گاو میش، زایمان NEFAT، کبد چرب