استفاده از ترکیبات آنتی میکروبیال گیاهی، راهکاری نوین برای مقابله با مقاومت دارویی

در سال های اخیر مقاومت دارویی باکتری های بیماریزا از سراسر جهان گزارش شده است. این وضعیت که به علت مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها پیش آمده هشداردهنده است. باکتری های بیماریزای مقاوم درمان بیماری های عفونی را مشکل ساخته اند. به علت بروز این فاجعه ظهور پاتوژن های مقاوم، تحقیق برای کشف ترکیبات آنتی بیوتیکی از منابع جدید ضروری به نظر می رسد. جستجو برای یافتن داروها مکمل های مشتق از گیاهان در ده ههای اخیر افزایش یافته است. محققین در حال جستجو در طبیعت برای کشف ترکیباتی هستند که پتانسیل درمانی برای استفاده در بیماری های عفونی را داشته باشند. هم اکنون 25 تا 50 درصد از داروهای موجود مشتق از گیاهان هستند، ولی هیچ کدام به عنوان آنتی بیوتیک کاربرد ندارند. طب سنتی استفاده گسترده ای از گیاهان به عنوان آنتی بیوتیک دارد، اکنون طب نوین نیز در تلاش است تا به این مصارف اعتبار علمی بیشتری ببخشد. گروه های عمده ترکیبات آنتی میکروبیال یافت شده در گیاهان شامل ترکیبات فنولی پلی فنلی، کینونها، فلاوونوییدها فلاوونول ها، ترپنوییدها آلکالوییدها هستند.از ترکیبات فنولی پلی فنلی می توان به کافییک اسید اشاره کرد که نشان داده شده علیه برخی باکتری ها قارچ ها فعال است. اوژنول از اعضای این گروه است که دارای عملکرد باکتریواستات است. کینولون ها اثر ضد باکتریایی خود را با اتصال برگشت ناپذیر به آمینواسیدهای نوکلیوفیلیک پروتیین ها غیر فعال کردن پروتیین ها اعمال می کنند. از گیاهان حاوی کینولون ها میتوان به گیاه حنااشاره کرد. فلاوونوییدها فلاوونول ها از طریق مکانیسمی مشابه با کینولون ها اثر ضد باکتریایی دارند. کاتشین های موجود در چای از این دسته اند که در محیط آزمایشگاه Vibrio cholerae، ShigellaوStreptococcus جهش یافته را مهار می کنند. از دسته ترپنوییدها میتوان آرتمیزین را نام برد که خواص ضد تکیاخته ضد باکتری آن گزارش شده است. این ترکیب، دارویی تایید شده علیه مالاریاست. از آلکالوییدها نیز معمولا آلکالوییدهای دی ترپن دارای خاصیت آنتی بیوتیکی هستند. در سراسر جهان خاصیت آنتی بیوتیکی صدها ترکیب گیاهی در محیط آزمایشگاه نشان داده شده است بدیهی است که برای مشخص شدن کارایی بالینی این ترکیبات مطالعات گسترده بر روی مدلهای حیوانی انسانی لازم است. امید آن میرود که این ترکیبات بتوانند بعنوان آنتی بیوتیک وارد بازار مصرف شده بر مشکلات موجود در درمان بیماری های عفونی فایق آیند.

Keywords:

مقاومت دارویی , ترکیبات گیاهی , آنتی بیوتیک ها