نرگس منتی - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران
فرشته جهانی - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران

سربداران نخستین حکومت شیعه دوازده امامی در ایران بودند که توانستند در یک نهضت مردمی علیه ظلم زمانه به پا خواسته تشکیل حکومت دهند. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد حکومت سربداران این بود که رهبری آن دارای دو جنبه مذهبی سیاسی بود که تا آن زمان در تاریخ ایران اسلامی امری بی سابقه به حساب میآمد. مقاله حاضر برآن است تا به روش توصیفی تحلیلی زمینه های فکری فرهنگی موثر در تشکیل نهضت سربداران پیوند نهاد مذهبی سیاسی را در آن مورد بررسی قرار دهد. بر این اساس حاصل شد که ظلم ستم عمال مالیاتی ایلخانان هرج مرج سیاسی اواخر حکومت مغول باعث سرشکستگی افسردگی مردم شده این امر باعث شده بود که مردم در انتظار یک منجی بوده تا آنها را از این وضعیت نجات دهد. همچنین رشد تصوف در این دوره حضور صوفیان در عرصه سیاسی اجتماعی پیوند مستقیم این گروه در ایجاد این نهضت موثر واقع شد.

سربداران، ایلخانان، تصوف، تشیع