همایون میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشدگروه مهندسی نفت معدن مواددانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی
مجید بلباسی - استادیارگروه مهندسی نفت معدن مواد دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی
محمدعمار مفید - استادیارگروه مهندسی نفت معدن مواد دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی

فولادهای کم آلیاژی استحکام بالا به دلیل دارا بودن خواص مناسب استحکام، تافنس، شکل پذیری قابلیت جوشکاری، امروزه کاربردهای متنوعی در ساخت مخازن تحت فشار، صنایع کشتی سازی مخصوصا هوا فضا دارد. یکی از مسایل مهم در استفاده از این فولادها برای استفاده در مخازن تحت فشار بالا، جوشکاری آنها جهت حصول استحکام مناسب در منطقه جوش می باشد. از عوامل مهم در رسیدن به استحکام مطلوب در منطقه جوش انجام عملیات حرارتی آستنیته، کوینچ بازگشت مناسب می باشد. انتخاب دمای عملیات بازگشت جهت حصول استحکام مناسب بسیار حایز اهمیت می باشد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر دماهای باز گشت مختلف بر خواص مکانیکی یک مخزن تحت فشار بالا که از یک فولاد کم آلیاژ استحکام بالا با فرآیند جوشکاری TIG ساخته شده است می باشد. بدین منظور نمونه های آماده شده پس از انجام عملیات حرارتی پیشگرم در دمای C° 120 با فرآیند TIG جوشکاری سپس در دمای C° 870 آستنیته در روغن کوینچ شدند سپس در سه دمای 350، 450 C° 550 تحت عملیات بازگشت قرار گرفته در نهایت سختی، استحکام ریزساختار نمونه ها مورد بررسی قرار گرفت. مقدار استحکام کششی نمونه عملیات حرارتی نشده عملیات حرارتی تمپر شده در دماهای 350، 450 C° 550 بترتیب معادل با 1030، 1580، 1396 MPa 1238 می باشد. نتایج بدست آمده از آزمایش های کشش سختی سنجی نشان داد که با کاهش دمای بازگشت استحکام سختی افزایش یافته است. بررسیهای ریزساختاری نشان داد که ساختار نمونه ها پس از عملیات حرارتی مارتنزیت تمپر شده می باشد

جوشکاری TIG، فولاد کم آلیاژی استحکام بالا، عملیات حرارتی عملیات بازگشت