سید کوروش سرورزاده - کارشناس ارشد شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی جهرم
علیرضا اشتیاقی - کارشناس ارشد شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی صفاشهر

مشارکت شهری را می توان به معنای شرکت و حضور جدی، فعال، آگاهانه و ارادی، سازمان یافته و مؤثر افراد، گروهها و سازمانهای شهری در فعالیتهای اقتصادی اجتماعی و فرهنگی زندگی شهری برای نیل به اهداف جمعی شهری دانست.اگرچه مشارکت به شکل نوین آن در قالب یک فعالیت سازمان یافته و به معنای دخالت همه جانبه مردم در فرآیندهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد عملا از دهه 1960 مطرح گردید، اما تجربیات جهانی نشان می دهد که دهه 1980 به بعد در برنامه های توسعه و همچنین توسعه شهری توجه فزاینده ای به رویکرد مشارکتی صورت گرفته است تا جایی که در حال حاضر مشارکت شهری رمز موفقیت پروژه توسعه شهری و همچنین یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد نظام مدیریت شهری و ارکان آن (شورا و شهرداری) است. شهر شیراز به عنوان قلب فرهنگی کشور دارای بافتهای فرسوده متعدد اعم از تاریخی ،میانی و حاشیه ای می باشد که به تدریج و به دلایل مختلف در حال نابودی است. شاید پاره ای از علل اساسی این مرگ تدریجی به خصوص در بافت تاریخی عدم مشارکت وحضور جدی مردم در برنامه های و طرح ها توسعه شهری، عدم ارتباط دو سویه بین مردم و مدیریت شهری و عدم هماهنگی بین سازمان های مسئول باشد. این نوشتار بر آن است تا ضمن بررسی دیدگاه های صاحبنظران و تجربیات جهانی در این زمینه، شناخت میزان و نحوه مشارکت مردمی در وضع موجود بافت فرسوده فرهنگی - تاریخی شیراز را مورد توجه قرار دهد و سپس به بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت، پیش شرط های اصلی تحقق مشارکت شهری، موانع و بازدارنده ها آن بپردازد و در پایان روشهای جلب مشارکت مردم در طرحهای توسعه شهری در بافتهای فرسوده را بیان نماید.

بافت فرسوده- مشارکت شهری- برنامه ریزی شهری