مرتضی علاالدینی - مدیر پروژه نقشه راه بانک مرکزی، شرکت خدمات انفورماتیک نوین کیش
پوریا نجفی - کارشناس سازمان بهداد، شرکت خدمات انفورماتیک نوین کیش

بیتکوین بهعنوان اولین ارز دیجیتالی در سال 2008 انقلابی در انتقال ارزش دیجیتالی در سیستمهای پرداخت پدید آورد. عدم برخورداری بیتکوین از هیچ بدنه نظارتی، پشتوانه بانک مرکزی یا دولتی تردیدهایی را در خصوص مشروعیت ارزهای دیجیتالی رقم میزند که اگرچه هنوز به طور موثق به رسمیت شناخته نمیشوند، با این حال با گسترش تعداد پذیرندگان فروشندگانی در سرتاسر جهان که از این ارزها استفاده میکنند، روزبه روز بر محبوبیت آن افزوده میشود ظهور رمزارزها مشکلات ذاتی مربوط به گمنامی را برجسته تر کرده در نتیجه، نگرانی از بابت مواردی نظیر پولشویی را افزایش میدهد. رگولاتورها دستگاههای اعمال قانون نیز در تلاش برای اداره این گونه مسایل هستند که ریشه در ماهیت بیتکوین دیگر ارزهای دیجیتال دارد. در پاسخ به این تهدیدات، دستگاههای مذکور احکام مختلفی برای تعریف ارزهای دیجیتالی در یک چارچوب مالی صادر میکنند. نظرات رگولاتورها در مورد کاربردپذیری رمزارزها به عنوان ارز، دارایی کامودیتی نیز با یکدیگر متفاوت است. مراجع قضایی هم تلاش میکنند مبادلات ارزهای دیجیتالی را تحت قوانین مربوط به کسبوکار خدمات پولی قرار دهند. علاوه بر این، شبکههای مبارزه با جرایم مالی (فینسنها) میتوانند در حیطه وظایف خود با بررسی معاملات ارزهای دیجیتالی موقعیت بینظیری را برای کمک به اعمال قانون فراهم کنند. این مقاله پژوهشی با ارایه تحلیلی از مطالب علمی، انتشارات دولتی، پروندههای قضایی اطلاعات معاملات جاری، با انجام چند مطالعه موردی در زمینه چالشهای فنی، اقتصادی نظارتی ارزهای دیجیتالی که هماکنون سیستمهای دادرسی دیگر کشورها با آن مواجهند به بررسی راهی برای حل مشکلات بالقوه این ارزها میپردازد. در پایان، برخی نکات مهم نظارتی برای استفاده از ارزهای دیجیتالی در ایران همچنین نیاز به ایجاد فینسنها با هدف فراهم کردن یک ابزار تحلیل زنجیره بلوکی برای استفاده دستگاههای اعمال قانون به منظور تسهیل در بررسی معاملات ارزهای دیجیتالی پیچیده بیان میشود.

جرایم اقتصادی/مالی، ارز دیجیتالی، رمزارز، فینسن، مطالعه موردی