علی کمک پناه - دانشیار گروه خاک و پی دانشگاه تربیت مدرس
محمد هادیان - کارشناس ارشد رشته خاک و پی دانشگاه تربیت مدرس

با توجه به اهمیت آثار باستانی و بناهای تاریخی که مبین تمدن و قدمت تاریخی هر ملتی محسوب می گردد و همچنین با توجه به سرعت گرفتن تخریب بناهای باستانی دردهه های اخیر به علت آلودگی های زیست محیطی ناشی از فعالیت های بشر، بحث مرمت و مقاوم سازی بناهای تاریخی اهمیت ویژه ای یافته است. از میان روش های مقاوم سازی که جنبه کاربردی دارد می توان به استفاده از تزریق مواد شیمیایی در بنا اشاره نمود.از مواد شیمیایی قابل تزریق می توان به پلیمرها، دوغاب سیمان و دوغاب آهک اشاره نمود که با توجه به سازگاری بیشتر دوغابهای سیمان و آهک از جنبه فیزیکی با مصالح بنای اصلی تأکید بیشتر بر استفاده از دوغاب سیمان به علت ایجاد مقاومت بیشتر و سریعتر نسبت به دوغاب آهک می باشد.از آنجایی که تزریق دوغاب باعث ایجاد یکپارچگی و پیوستگی مصالح در بنا می گردد، سبب انتقال بهتر نیروهای فشاری به زمین و جلوگیری از ایجاد تنشهای کششی در بنا می گردد. تزریق دوغاب علاوه بر یکپارچگی بنا سبب چسبندگی داخلی بیشتر مصالح و افزایش مقاومت فشاری و برشی بنا می گردد. اما از آنجائیکه از مهمترین عوامل تخریب بناها در ایران زلزله می باشد، افزایش مقاومت برشی بنا جهت مقابله با نیروهای جانبی زلزله اهمیت ویژه ای در بناهای تاریخی را بخود اختصاص میدهد. لذا در این تحقیق نسبت به دسته بندی مصالح بناهای تاریخی ایران که عموماً شامل آجر با ملاتهای گچ خاکی و ماسه آهکی می باشد، اقدام گردید، سپس سه نوع دوغاب آهک ، آهک- سیمان و سیمان در نمونه های ساخته شده با مصالح فوق به تفکیک با رعایت ضوابط مربوطه تزریق گردید، و برروی نمونه های تزریق شده آزمایشات برش انجام گردید که مقایسه نتایج آزمایشات نسبت به حالت تزریق نشده حاکی از افزایش پارامترهای مقاومتی، افزایش دانسیته و کاهش انعطاف پذیری بنا می باشد

مقاوم سازی،تزریق،دوغاب سیمان،بناهای تاریخی، مقاومت برشی