صالح کهیانی - استادیار گروه علوم مهندسی جنگل دانشکده منابع طبیعی علوم زمین دانشگاه شهرکرد
مریم دهدشتی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد جنگلداری دانشکده منابع طبیعی علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس تهران
سیدغلامعلی جلالی - گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس تهران

آگاهی از ساختار مکانی روشنه ها در یک جنگل طبیعی مدیریت نشده می تواند در درک بهتر فرآیند های طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. روشنه های تاج پوشش در راشستان ها که محل مطمین تجدید حیات طبیعی به شمار می رود از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند می توانند یک مرجع برای مدیریت پایدار جنگل باشند. در این مطالعه روشنه ها بررسی تاثیر آنها بر تجدید حیات گیاهی همچنین تاثیر عوامل فیزیوگرافی بر تجدیدحیات در پارسل شاهد جنگل آمورشی- پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس بررسی شد. بدین منظور پس از جنگل گردشی تعیین موقعیت مکانی روشنه های تاج پوشش توسط GPS، روشنه ها در چهار گروه کوچک (مساحت کمتر از 100 متر مربع)، متوسط (300-100 مترمربع)، بزرگ (500-300 متر مربع) خیلی بزرگ (بزرگتر از 500 مربع) برداشت گردید. در هر روشنه پس از ثبت ارتفاع از سطح دریا، شیب جهت دامنه، تجدیدحیات گونه های چوبی در قطعات نمونه 400 متر مربعی برداشت گردید. برای روشنه های با مساحت کمتر از 400 متر مربع، نمونه برداری در کل سطح روشنه انجام گردید. در مجاور هر یک از روشنه ها یک قطعه نمونه 400 متر مربعی به عنوان توده شاهد در نظر گرفته شد در آن علاوه بر ثبت ترکیب پوشش گیاهی، وضعیت تجدید حیات بررسی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد میزان تجدیدحیات گونه-های چوبی در محل روشنه ها همواره در سطح بالاتری نسبت به توده شاهد مجاور روشنه قرار دارد خصوصیات فیزیوگرافی تاثیر معنی داری بر تجدید حیات دارد گونه راش دارای بیش ترین تراکم تجدیدحیات در گروه کوچک اندازه روشنه بوده که با افزایش اندازه روشنه کاهش معنی داری دارد. در نهایت اینکه این بررسی در درجه اول می تواند کاربرد مناسبی را در اجرای برش های تجدید حیات در راشستان های شمال که تولیدی اقتصادی ترین جنگل کشور محسوب می شود داشته باشد از طرفی با الگو برداری استفاده از آن در جنگل کاری ها می توان آینده کشور را از نظر تامین نیاز فرآورده های مختلف چوب تضمین کرد نشانه گذاری بهره برداری از این جنگل ها به گونه ای صورت گیرد که حجم مناسبی از خشکه دارها برای حفظ تجدیدحیات طبیعی، تنوع زیستی استفاده از سایر ویژگی های خشکه-دارها در توده های جنگلی باقی بماند.

روشنه تاج پوشش، تجدیدحیات طبیعی، عوامل فیزیوگرافی، جنگل تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس