بررسی تاثیر نوع بستر کشت گیاه پوششی زنده بر خصوصیات رشدی سیاه دانه (Nigella sativa) در رقابت با علف های هرز

به منظور بررسی اثر گیاهان پوششی جو (Hordeum vulgare) شبدر برسیم (Trifolium alexandrium)، بهترین زمان جهت کف بر نمودن گیاهان پوششی انتخاب بهترین بستر بذردر کشت گیاه سیاه دانه، آزمایشی در تابستان سال 1396 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. آزمایش در دو کرت اصلی انجام شد. کرت های اصلی شامل بستر بذر ساده بستر بذر کهنه بود. در کرت بستر بذر ساده پس از آماده سازی زمین اقدام به کشت بذر سیاه دانه گیاهان پوششی شد. در کرت بستر بذر کهنه، پس از آماده سازی زمین آبیاری انجام شد تا بذور علف های هرز موجود در بانک بذر زمین جوانه زده پس از حدود دو هفته گیاهچه های سبز شده علف های هرز با به هم زدن خاک توسط بیل حذف اقدام به کشت بذور سیاه دانه گیاهان پوششی شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد بدون گیاه پوششی وجین کامل (T1)، شاهد بدون گیاه پوششی بدون وجین (T2)، جو کف بر اول (T3)، جو کف بر دوم (T4)، شبدر کف بر اول (T5) شبدر کف بر دوم (T6) بود. در گیاهان پوششی جو شبدر دو نوبت کف بر انجام شد که کف بر اول پس از استقرار سیاه دانه انجام شد کف بر دوم قبل از به گل رفتن گیاه پوششی انجام شد. همچنین تیمار شاهد بدون گیاه پوششی وجین کامل T1، در هر دو بستر به صورت یکسان اجرا شد. به طورکلی اثر متقابل بستر بذر ساده کهنه*تیمار شبدر کف بر اول (T5) موجب کاهش رشد علف های هرز جلوگیری از رقابت بین علف های هرز سیاه دانه (گیاه اصلی) شد. همچنین در هر دو بستر انجام آزمایش، تیمار گیاه پوششی شبدر برسیم کف بر اول (تیمار T5) در تمامی صفات دارای حروف مقایسه میانگین مشترک با تیمار شاهد بدون گیاه پوششی وجین کامل (تیمار T1) بود. بنابراین به لحاظ آماری تیمار گیاه پوششی شبدر برسیم کف بر اول (تیمار T5) هیچ یک از صفات ارتفاع بوته، وزن تر وزن خشک سیاه دانه کاهش نداده تاثیر آن مشابه زمانی است که مزرعه را وجین کامل (تیمار شاهد بدون گیاه پوششی وجین کامل T1) بود. اثر متقابل بستر بذر ساده*تیمار شاهد T2 باعث از بین رفتن کامل گیاه سیاه دانه شد. بنابراین زمانی که هیچ اقدامی برای کنترل علف های هرز انجام نشد، توان رقابتی بالای علف های هرز باعث از بین رفتن گیاه اصلی (سیاه دانه) شد. همچنین اثر متقابل بستر بذر کهنه*تیمار شاهد T2 را به میزان زیادی کاهش داد ولی باعث از بین رفتن کامل سیاه دانه نشد. بنابراین بستر بذر کهنه باعث کنترل علف های هرز شد.

Keywords:

بستر بذر کهنه , خاک پوش , رقابت علف های هرز , شبدر برسیم مالچ زنده