بهرام نورانی - دانشجوی دکتری سازه های آبی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
علی طاهری اقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
فرزین سلماسی - دانشیار، گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

اجرای سیستم زهکش زیر کانال های پوشش دار جهت کاهش نیروی زیرفشار حاصل از اختلاف بار هیدرولیکی بین سطح آب زیرزمینی تا کف کانال به خصوص در مناطقی که سطح آب زیرزمینی بالا می باشد امری ضروری است. هدف اصلی از این تحقیق بررسی کمی تاثیر لوله زهکش در زیر کانال پوشش دار جهت کاهش نیروی بالابرنده است که نهایتا به پایداری کانال بتنی کمک می کند. برای این منظور از نرم افزار SEEP/W که متعلق به بسته نرم افزاری Geo-Studio می باشد، استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از لوله زهکش می تواند عاملی موثر در کاهش اثرات مخرب نیروی بالابرنده ناشی از بالا بودن سطح ایستابی، باشد. همچنین بررسی ها نشان داد که هر چه لوله زهکش به گوشه های تحتانی عمق های پایین کف کانال منتقل می گردد سطح ایستابی در موقعیت پایین تری نسبت به کف کانال قرار می گیرد به تبع آن نیروی بالابرنده وارده شده نیز کمتر می گردد. همچنین نشان داده شد که هر چه قطر زهکش ها بیشتر می گردد نیروی بالابرنده نسبی وارد بر کف کانال کمتر خواهد شد ولی این تاثیر نسبت به موقعیت قرارگیری لوله زهکش از لحاظ افقی قایم کمتر می باشد، به عبارت دیگر انتخاب قطر لوله زهکش تابع ملاحظات اجرایی می باشد.

کانال های پوشش دار، لوله زهکش سطح ایستابی، نیروی بالابرنده، SEEP/W