محمد جواد گوهریان - پژوهشگر کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، همدان، ایران

منظور از انعطاف پذیری در طراحی بیمارستان صحرایی تشکیل بخش های نرم سخت است ایجاد یک سازکار سازده قابل حمل قابل افزایش کاهش. انعطاف پذیری یکی از مفاهیم کلیدی در الفبای شکل گیری طراحی در جامعه کنونی است.می توان از انعطاف پذیری در معنای عام آن به قابلتی تغییر در اجسام نام برد.میتوان از آن به عنوان رویکردی تعبیر کرد که طراح به جهت پاسخگویی نیاز مخاطبین جامعه به دنبال تغییر الگوی عملکردی پروژه، مطابق پاردایم های طراحی مکانی زمانی در جامعه است. بنا بر صاحب نظران معماری میتوان از انعطاف پذیری اینگونه تعریف کرد: به گفته گیدیون در کتاب فضا،زمان ،معماری هر بینش جامع مستلزم پیوستگی اندیشه در گذشته آینده است.(گیدیون،1353 :12) بنا بر گفته جلن لنگ سازگاری یا تطبیق پذیری انعطاف پذیری گاه معادل یکدیگرن گاه مترادف با یکدیگر استفاده می شوند. گرچه این دو واژه دارای وجوه زمینه های مشترک مفهومی هستند، اما تفاو تهایی نیز با یکدیگر دارند. در یک محیط کالبدی واحد، وقوع بسیاری ازالگوهای رفتاری انسان امکان پذیر است.(منبع) بنا بر گفته عینی فر منظور از واژه انعطاف پذیری ،انعطاف پذیری فضایی ساماندهی فضای انسان ساخت تغییر در آن برای دستیابی به شرایط، نیازها کاربست های جدید است.(عینی فر،1382 :66) مریم غروی الخوانساری این چنین بیان می کند که اگرچه انعطاف پذیری در معماری می تواند در پاسخ به تغییرات اقلیمی،ساختاری ... شکل گیرد،اما آنچه که از این واژه در این نوشتار مدنظر است،قابلیت عکس العمل پاسخ گویی در برابر تغییرات زندگی واقع در اثر می باشد،تغییراتی که با منشا تغییر نیازهای انسانی شکل میگیرد تا تغییرات نیروهای خارجی مانند نیروهای محیطی ،مسایل انرژی ایستایی. (غروی،1388 82) نزد برخی این مفهوم به معنای توسعه ساختمان از طریق الحاق بخش هایی به آن است.به عقیده برخی دیگر می توان با تغییر فضاها تغییرات عملکردی در ساختمان به وجود اورد.از دیدگاه عده ای نیز با ایجاد فضاهای چند عملکردی می توان حداکثر استفاده را برد.درحقیقت،انعطاف پذیری شامل هر سه مورد قابلیت الحاق توسعه،تغییر چند کارگی می باشد. یک فضا می تواند در یک یا در زمان های مختلف پاسخگوی عملکردهای گوناگون باشد.(ونتوری،1357:90-49) در مقیاس های مختلف زندگی در فضای بیمارستانی گونه هایی از انعطاف پذیری قابل تعریف تحلیل است. پناوپارشال (2001:84)درکتاب خود در زمینه برنامه ریزی معماری،انعطاف پذیری را شامل ویژگی های چند عملکردی معماری،تغییر پذیری در فضاهای داخلی گسترش پذیری بیرونی آن دانسته اندو معتقدند که هر کدام این مفاهیم به تنهایی نمی توانند جایگزین مفهوم انعطاف پذیری شوند. انعطاف پذیری در طراحی به منزله سازگاری تغییر فضا منطبق بر تغییر نیازهای کاربران به طبع آن افزایش سطح کیفی فضا در جهت رضایت عمومی در کاربری بنا اشاره کرد.

انعطاف پذیری، بیمارستان، انعطاف پذیری فضایی، چند عملکردی