برنامه ریزی راهبردی توسعه کالبدی زندگی حاشیه نشینان کلان شهرها

براساس اطلاعات اولیه 76 شهر کوچک بزرگ کشور 16 استان در سال 1380 (بدون احتساب تهران، آذربایجان شرقی مرکزی) با پدیده حاشیه نشینی اسکان غیررسمی به عنوان مساله شهری رو به رو هستند. در این محدوده ها بیش از میلیون نفر جمعیت (400000 خانوار) ساکن اند. تراکم جمعیت مناطق حاشیه نشین به طور متوسط حدود 200 نفر در هکتار است که نسبت به متوسط تراکم شهری در 28 شهر کشور نزدیک به برابر است. ویژگی عام این مناطق، نارسایی خدمات درمانی، تراکم بالای جمعیت در واحد مسکونی، سطح پایین آموزشی، فقدان آسایش امنیت در برابر خطرات ناشی از عوامل طبیعی نامشخص بودن نحوه مالکیت زمین است. این مناطق که به طور عمده بعد از انقلاب گسترش یافته اند، تحت تاثیر عوامل تحولات مختلف اقتصادی، اجتماعی مدیریتی از جمله افزایش فرصت های شغلی در محدوده شهری به ویژه در محدوده کلان شهرها، رشد فزاینده در فاصله سال های 55 تا 75 داشته اند. گروه های کم درآمد مهاجر یا ساکنان کم درآمد شهری که قدرت فرصت کمتری برای انتخاب یجاد شرایط مناسب اسکان داشته، در پی اولین فرصت ها در پیرامون شهرها مستقر شده اند در این میان برنامه ریزی تهیه طرح های شهرسازی با نگرش سنتی کمترین توجه به نیاز این گروه ها نحوه اسکان اشتغال آنها انجام شده است. از سوی دیگر آمارها تحلیل ها، شهری شدن فقر را به عنوان مساله ای رو به رشد دارای قدرت باز تولید هر چه بیشتر فقر اقتصادی، کالبدی فضایی نشان می دهد توجه به آن را در برنامه های آتی توسعه شهری گوشزد می کند. (اعتماد، 1381: 190).

Keywords:

حاشیه نشینی , برنامه ریزی راهبردی توسعه کالبدی