آرش قراگوزلو - استادیار دانشگاه پیام نور بجنورد

اگر محیط را حاصل تعامل طبیعت بیرون با طبیعت رفتارها و اعمال و اندیشه ها و شخصیت روانی انسان ها بدانیم، در نسبت شناسی کیفیت و میزان و شکل و محتوای این تعامل ، عناصربسیاری تأثیر خواهند داشت که در نگرشی جامع از منظر طراحی محیطی به دو گونه تقسیم می شوند: 1- فضایی و کالبدی 2- محتوایی و عملکردی.موضوع مقاله ی حاضر ، پرداختن به قلمرو تأثیرات عناصر فضایی و کارکردی در طراحّی محیطی و نقش آنها در ضریب کاهش جرم در جامعه است ،که در مکانی به نام شهر اتفاق می افتد. از منظرتخصّصی، عناصر کارکردی و فضایی در طراحّی محیط به دو قسمت سخت افزاری (خیابان ،کوچه ،پارک محله، ساختمان و...) و نرم افزاری (نور، سایه، رنگ، صوت، نمادها و علائم بصری و زبانی و... ) قابل تقسیم هستند.که دراین مقاله، به نقش تابلوهای تبلیغاتی (نمادهای بصری و زبانی) بر کاهش ضریب جرم در جامعه پرداخته ایم. تابلو های تبلیغاتی را می توان عنصری مشترک مابین سخت افزاری و نرم افزاری دانست که از یکسو با خیابان ،میدان، پارک ،تقاطع، پل، محله، جتمع های تجاری، اداری و.. ر ارتباط است و از سوی دیگر، از منظر نور، رنگ، ارتفاع، فرم، اندازه و ... قابل مطالعه می باشد. در این مقاله به هر دو بخش مشترک در تعامل و تأثیر تابلوهای تبلیغاتی فضاهای شهری اشاره شده است،که از منظر مطالعات میان رشته ای ،پژوهشی است بین رشته های معماری ،شهر سازی ، محیط زیست با حقوق و جرم شناسی، که اگراز منظر عملکردی و محتوایی، یعنی دلالت های فرهنگی ، اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی به موضوع نگریسته شود طیف وسیعی از مطالعات بین رشته ای را در بر می گیرد. روش تحقیق در مقاله ی حاضر بر اساس مطالعه ی مبانی نظری و تأثیر مکتب شیکاگو در طراحّی محیطی ،به روش تحلیل کیفی و مطالعه ی موردی است .که نتایج حاصل از آن به شرح زیر می باشد:1- نقش علائم و نمادهای بصری در پیشگیری از وقوع جرم با عنایت به مبانی شهرسازی و طراحی محیطی.2- نسبت میان چیدمان و شیوه ی نوشتاری یک تابلو در تأثیرگذاری بر پیشگیری از وقوع جرم.3- مطالعه کیفیت رنگ ،نور ،سایه ، ارتفاع و اندازه تابلوهای تبلیغاتی در پیشگیری از جرم.4- مقایسه ی تابلو های نمادهای بصری وزبانی سنتی و جدید براساس مکان ، زمان ، نورپردازی ومبانی رفتارشناسی.

طراحی محیطی، تابلوهای تبلیغاتی، پیشگیری، جرم