مصطفی لعل شاطری - پژوهشگر تاریخ هنر دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه فردوسی مشهد

از جمله ادواری که در دو دهه اخیر مورد توجه پژوهشگران حوزه تاریخ هنر در عرصه بین المللی قرار گرفته است عصر قاجار، به عنوان دوره ای می باشد که تغییرات نسبتا جدی در اکثر حوزه های هنری به ویژه نقاشی در آن به وقوع پیوست. در این بین حجم بسیاری از آثار پژوهشی مهم در حوزه نقاشی قاجار به وسیله نویسندگان خارج از ایران و به زبان انگلیسی تالیف و منتشر گردیده است از این منظر، ترجمه آثار اصیل (همچون کاتالوگ های علمی – پژوهشی) یکی از اولویت های پژوهش در تاریخ هنر قاجار محسوب می گردد. هدف پژوهش حاضر مبنی بر روش توصیفی تحلیلی پاسخ به این پرسش می باشد که طی 20 سال اخیر چه تعداد کاتالوگ در حوزه نقاشی دوره قاجار منتشر گردیده و ویژگی این آثار چیست و چه تاثیری بر پیشرفت علمی و هویت یابی دارد یافته ها حاکی از آن است، از سال 1998 تا 2018 میلادی 5 کاتالوگ دارای رویکرد علمی، به زبان انگلیسی منتشر گردیده است که در این بین نه تنها ترجمه ای از آن صورت نپذیرفتهف بلکه گاه این آثار در کتابخانه های اصلی ایران نیز موجود نمی باشند. همچنین از جمله ویژگی های کاتالوگ های مورد بررسی می توان به مقالات علمی و نیز نقاشی های ممتازی اشاره کرد که برای اولین بار به صورت منسجم انتشار یافته اند. از این منظر، ترجمه این آثار، یافته های نوین پژوهشگران فعال در خارج از ایران در هنر نقاشی دوره قاجار را در اختیار پژوهشگران فعال در داخل ایران قرار داده و از سویی موجب ایجاد جریان اشنایی کامل و موثق با هویت ایرانی در عصر قاجار و فرآیند هویت یابی در میان سایر مخاطبین این آثار می گردد.

نقاشی، دوره قاجار، کاتالوگ، ترجمه، زبان انگلیسی، زبان فارسی