ارزیابی و تحلیل آثار خشکسالی بر روی اکوسیستم و منابع آبی حوضه آبریز اهرم

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی و تحلیل آثار خشکسالی بر روی اکوسیستم و منابع آبی حوضه آبریز اهرم در سال 1396 انجام شده است. ر این تحقیق به منظور مطالعه پدیده خشکسالی در منطقه اهرم، از میان ایستگاه های هواشناسی موجو ر محدوده مور مطالعه 17 ایستگاه هواشناسی که دارای آمار بلندمدت و پایه زمانی مشترک 17 ساله بودند. انتخاب گردید. به منظور مدیریت منابع آب حوزه اهرم با استفاده از بیلان آب براساس نتایج مطالعات هیدروکلیماتولوژی ارتفاعات و دشت ها، بیلان آبخوان های آبرفتی موجود در محدوده و بیلان عمومی محدوده مطالعاتی اهرم مورد بررسی قرار گرفت. برای تعاریف خشکسالی براساس شرایط اقلیمی و اکوسیستم حاکم بر حوضه آبریز اهرم از طریق روش های میانگین متحرک، روش شاخص بارندگی، شاخص درصد از نرمال ( DN ) و شاخص توزیع استاندارد برای تعیین احتمال وقوع خشکسالی با توجه به تاثیرات متفاوت کمبود بارش بر روی آب های زیرزمینی ذخایر و منابع آب های سطحی، رطوبت خاک، جریان آبراهه و از روش SPI بدلیل تاثیر خشکسالی بر منابع آب های زیر زمینی و رطوبت خاک و جریان رودخانه ها محاسبه شد. براساس آمار 30 ساله و یافته های پژوهش و با توجه به میانگین متحرک 5 ساله در سال های اخیر بارندگی به تدریج کاهش یافته است.از نظر توزیع بارندگی ماهیانه یافته ها نشان می دهد که حوضه اهرم دارای آب و هوای مدیترانه ای بوده است. حداکثر بارش محتمل حوضه 625 میلی متر می باشد که بهتر است مقدار حداکثر بارش محتمل متناسب با فصل زمستان تامین زده شود و بیشترین فرسایندگی باران ر ماه مهر به مقدار 34 و کمترین آن در ماه خرداد به مقدار 25/3 بیشترین که بیشترین فرسایندگی با حداکثر بارندگی و کمترین مقدار فرسایندگی با کمترین مقدار بارندگی همراه می باشد. در تعیین و تحلیل نوع خشکسالی در منطقه اهرم و شناسایی نقاط آسیب پذیر حوزه مورد مطالعه مشاهده شد منطقه اهرم از نظر خشکسالی باتوجه بزه روش میانگین متحرک سه ساله سال هایی که مقدار بارندگی آنها بیشتر از میانگین بارندگی سالانه می باشند 10 سال از دوره آماری بوده و مقدار بارش بیش از میانگین می باشد. براساس روش شاخص بارندگی حوضه اهرم دارای خشکسالی بوده و براساس این روش10 سال از دوره آماری مورد مطالعه دارای وضعیت خشک، 13 سال مرطوب و 6 سال در حالت نرمال قرار دارد. با توجه به شاخص های درصد نرمال در آن 9 سال خشکسالی، 6 سال خشکسالی ضعیف، 13 سال خشکسالی متوسط، یک سال خشکسالی شدید و یک سال نیز تر سالی وجو ار با توجه به دوره آماری در حوضه اهرم 23 سال بر اساس شاخص های روش توزیع استاندارد بسیار خشک، 6 سال خشک و یک سال مرطوب می باشد و براساس شاخص های روش SPI در حوضه ی اهرم 13 سال شدیدا خشک، 6 سال بسیار خشک، 7 سال خشک متوسط، 4 سال نز یک نرمال می باشد.

Keywords:

خشکسالی , اکوسیستم , منابع آبی , حوضه آبریز , اهرم , شاخص بارندگی , شاخص رصد از نرمال