محدثه نخعی صدقی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آب گرایش طراحی سازه های آبی، دانشگاه بیرجند،
یوسف رمضانی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند،
مهدی دستورانی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند،

به دلیل افزایش روز افزون استخراج منابع طبیعی (مواد سوختی، آب) و انتقال آن ها توسط خطوط لوله واقع بر روی بستر دریا ها یا رودخانه ها، مسیله آبشستگی در اطراف خطوط لوله مورد توجه می باشند. در این تحقیق اثر فاصله لوله از بستر و عمق کارگذاری سپر بر حداکثر عمق آبشستگی زیر خط لوله مورد بررسی قرار گرفته است. فاصله لوله از بستر (G) بر اساس ضریبی از قطر لوله (0، 25/0، 5/0، 75/0، 1) و همچنین عمق کارگذاری سپر نیز (Dw) با توجه به ضریبی از قطر لوله (0، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 25/1، 5/1، 75/1 و 2) انتخاب گردیدند. نتایج آزمایشات نشان داد که در حالتی که سپر مورد استفاده قرار نگرفت، با افزایش فاصله لوله از بستر، حداکثر عمق آبشستگی زیر خط لوله کاهش می یابد. همچنین، زمانی که نحوه کارگذاری لوله و سپر طوری باشد که سپر دقیقا روی سطح بستر رسوبی قرار گیرد، حداکثر عمق آبشستگی زیر خط لوله مشاهده می شود. با افزایش عمق کارگذاری سپر نسبت به سطح بستر رسوبی، کاهش بیشتری در عمق آبشستگی زیر خط لوله مشاهده می گردد.

آبشستگی، آب زلال، الگوی جریان، سپر، لوله