راضیه لبیب زاده - استادیار، دانشکده عمران،معماری و هنر ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
نگار مسکوک - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده عمران،معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
محمدحسام کشاورز - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده عمران،معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

پنجره ارسی با ترکیبی از شیشه های رنگی و گره چینی های هندسی مانند روزنه ای از بهشت می ماند که از دیرباز در معماری سنتی ایران نقش بسزایی داشته است که جز نمونه های با ارزش آن محسوب می شود. با توجه به اینکه انسان موجودی است با نیازهای متفاوت، در معماری سنتی کمتر به لایه های وجودی نفس انسان پرداخته شده است . در این پژوهش پنجره ارسی از زوایای مختلف با توجه به نیازهای انسان مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق آن است که تاثیر پنجره ارسی بر روی لایه های مادی و معنوی وجودی انسان رمزگشایی شده و مولفه هایی از معمار ایرانی نظیر آرامش و آسایش ساکنین خانه با ایجاد بستر پاسخگویی به نیازهای روحانی مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به هدف فوق در این پژوهش در جهت تحلیل و بررسی بیشتر موضوع و رمزنگاری از زوایای پنهان مطلب از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، استدلال منطقی و پدیدار شناسی استفاده شده است. با توجه به یافته ها به نظر می رسد پنجره ارسی در سه فضای باز، نیمه باز و بسته تاثیر به سزایی بر لایه های وجودی نفس افراد ساکن در خانه از لحاظ بعد عقلانی و بعد روحانی می گذارد و آرامش خاطر را برای این افراد ایجاد می کند و به نوعی ارتباط و هماهنگی را با طبیعت(حیاط) به وجود می آورد که باعث یکپارچگی و حس وحدت در کثرت و کثرت در وحدت در فضا گردیده است.

ارسی، خانه سنتی، نور و رنگ، نیاز های انسان، لایه های وجودی انسان