محمد جامه بلند - مدرس گروه معماری، واحد سما،دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه،ایران،
اشکان مهدوی - دانشجوی دکتری معماری،واحد اردبیل،دانشگاه آزاد اسلامی،اردبیل،ایران،

شکل گیری فضا در معماری، حاصل عوامل مختلف عملکردی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، اقلیمی و محیطی و همچنین شرایط خاص آن است. بنابراین، جایگاه فضا واهمیت آن در طراحی و نقشی که در شکل دادن به فرم دارد، موضوعی است که به سبب اهمیت آن باید مورد مطالعه قرار گیرد. از سوی دیگر، آگاهی از چگونگی پیدایش و به وجود آمدن فضا، رابطه آن با معماری را در طول تاریخ روشن میسازد.هدف این مقاله، کنکاشی است تخصصی و ریزبینانه در باب تعریف فضا و ساختارهای آن در معماری ایرانی جهت دستیابی به فضایی مطلوب تر در معماری معاصر. این مفهوم از جهاتی مختلف می تواند بررسی شود. بنابراین، این مقاله ابتدا به واژه شناسی و تعاریف فضا و فضا در معماری پرداخته و سپس برای روشن تر شدن موضوع به واکاوی و تحلیل فضا از جهات مختلف در معماری ایرانی خواهد پرداخت تا چگونگی شکل گیری این ساختارها مشخص گردد.برای رسیدن به این نتایج روشی مورد نظر قرار گرفته که به صورت تحلیلی از منابع مورد تایید قبلی برداشت شده و در نهایت به صورت مدل کاربردی برای واکاوی فرم در این مقاله ارایه شده است.

فضا ، ساختارهای فضا ، نظام فضایی ،فضا درمعماری ایرانی.