رضوان محمودیان اصفهانی - کارشناس بخش مطالعاتی معماری و طراحی محیط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

حرکت عظیم مردم ایران علیه شرایط وابستگی نظام در سال های قبل از انقلاب و بعد از به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و پیروزی آن در سال 1357، قربانیان و شهدایی را تقدیم نموده است. تحولات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تثبیت حکومت جمهوری اسلامی منجر به ترغیب دشمنان به تحریک صدام حسین، رییس حکومت بعثی عراق برای مقابله با نظام جدید شد. در همان سال های اول پیروزی انقلاب ( شهریور ماه 1359) رژیم بعثی عراق به بهانه های واهی با حمایت ابرقدرت ها به مرزهای جنوب و غرب ایران حمله کرده و آغازگر جنگ تحمیلی شد. با شرایط به وجود آمده، نظام نوپای جمهوری اسلامی با بسیجی همگانی از سراسر کشور به مقابله با هجوم مرزی به میهنش می پردازد و طی هشت سال دفاع دلیرانه و جنگ نابرابر، که همراه با تقدیم شهدای بسیاری از اقشار مختلف مردم در اقصی نقاط کشور می شود، حماسه ای عظیم و جاودان برای نسل های آتی باقی گذاشته است. حماسه سازی های این هشت سال که اکثرا در شهرهای مرزی کشور و به ویژه استان خوزستان می باشد، باعث گردیده که نقاط و اماکنی ماندگار و خاطره انگیز گردد. اماکن و فضاهایی که ماندگار شده و پس از پایان جنگ بعضا بنایی یادمانی در آن نقاط خاطره برانگیز برپا گردیده است. مستندسازی معماری یادمان های دفاع مقدس و ثبت اسناد و مدارک موجود، رسالتی است برای حفظ و یادآوری حماسه ها و رشادت های ملتی که سرزمینش مورد هجمه بیگانگان قرار گرفته و برای دفاع از خاک و ناموس و ارزش های خود، دلاورمردانش به مرزها شتافته و تا پای جان به مقابله با اشغال گران می ایستند و ذره ای از خاک خود را به دشمن نمی دهند تا تمامیت ارضی آن حفظ گردد. در این پروژه ضمن توجه به انواع یادمان در ایران و جهان و ارایه نمونه هایی از تجارب آن ها به معرفی انواع یادمان های مرتبط با دفاع مقدس موجود در خطه خوزستان پرداخته شده و تلاش گردیده تا ارزیابی اولیه ای از میزان موفقیت تجربه ایجاد این یادمان ها صورت گیرد. اطلاعات نوشتاری و تصویری آثار یادمانی معرفی شده، غالبا طی سفرهایی که به شهرها و روستاها و مناطق مرزی استان شده، برداشت وجمع آوری گردیده است. با توجه به دسته بندی یادمان های مذکور در پروژه و با انتخاب حدود چهل اثر یادمانی نسبتا با ارزش از منظر معماری و شهرسازی، به ارایه مستندات جمع آوری شده از هر کدام پرداخته شده است.

مستندسازی، یادمان، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس