مونا محتاج - دانشجوی دکترای معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

تصور متعارف از تکنولوژی که هایدگر آن را نگاه صرفا ابزاری و انسان مدار می خواند، این است که تکنولوژی صرفا وسیله ای است برای علم یا حداکثر علمی کاربردی است. اما از نظر هایدگر تکنولوژی در واقع نحوی از انکشاف و به ظهور درآوردن است. با نگاه به ریشه کلمه تکنولوژی در می یابیم که تخنه در واقع امری شاعرانه است و نوعی فرآوری به شمار می رود که این امر ریشه در شناخت آدمی دارد. در واقع نمود های مختلف تکنولوژی مستلزم درک متفاوتی از جهان و طبیعت است. طبیعتی که گاه به منزله مکانی مقدس و گاه به منبعی لایزال تبدیل می شود. هدف از این مقاله بررسی ماهیت تکنولوژی در باغ ایرانی است. ساختار باغ ایرانی بیانگر رابطه میان انسان و طبیعت، جهان بینی و فرهنگ ایرانی است. بر خلاف اندیشه های رایج مبنی بر وجود یک ساختار یکپارچه و پیوسته در شکل گیری باغ ایرانی، می توان تفاوت هایی را در ساختار باغ ایرانی جست که این تفاوت ها ناشی برخورد متفاوت و همچنین درک متفاوت انسان نسبت به جهان هستی می باشد. در این پژوهش از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای ابتدا با بررسی مبانی نظری در ارتباط با رویکرد انسان به طبیعت، در دوران قبل و بعد از اسلام، تفاوت نگاه به طبیعت آشکار شده و با بررسی مصادیقی باغ در دوره های تاریخی قبل و بعد از اسلام، تغییرات صورت گرفته در ساختار باغ ایرانی بررسی شده است. در زمان قبل اسلام در ایران قبل از اسلام( دین زرتشت) طبیعت و عناصر آن مقدس شمرده می شدند. اما با ورود دین اسلام احترام به طبیعت جای تقدس طبیعت را گرفت. این تفاوت در نگاه به طبیعت و چگونگی انکشاف طبیعت را می توان در ساختار باغ ایرانی و چگونگی شکل گیری آن مشاهده کرد.

ماهیت تکنولوژی، هایدگر، باغ ایرانی، اسلام، ارتباط انسان و طبیعت.