فاطمه سادات آرامی - کارشناسی ارشد معماری ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران

انسان به طور فطری موجودیست پیچیده که نیازهای او در ابعاد مختلفی شکل می گیرد. از جمله این نیازها، داشتن سرپناه و مسکن مناسب است تا علاوه بر رفع احتیاجات او در زمینه های مختلف کالبدی و معنایی، بستر رشد و اعتلای او را در محیطی امن و با حفظ حریم خصوصی و در عین حال ارتباطاتی سازنده با طبیعت و دیگر انسان ها فراهم کند. در گذشته و در معماری سنتی ایران، بیشتر نیازهای انسان در محیط خانه به طور مناسبی پاسخ داده می شد و حیاط که فضایی در اختیار اعضای خانواده با محرمیت های خاص خود بود، بستر تعاملات او با طبیعت را فراهم می کرد. گذر زمان و افزایش بی رویه جمعیت و نیز کمبود زمین های مسکونی در شهرها، موجب ایجاد آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی بلند مرتبه ای شده است که که عمدتا به هیچ یک از نیازهای کالبدی، روانی و اجتماعی انسان و تعاملات او با طبیعت توجه چندانی نداشتند. در این میان مقوله خلوت و تاثیر عمیق آن بر انسان و روابط میان ساکنین و همسایگان، تا حد زیادی بی اهمیت جلوه داده شده است. در این پژوهش با استفاده از روش پژوهش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای، به بررسی اهمیت نقش خلوت در طراحی مطلوب تر فضاهای باز مجتمع های مسکونی پرداخته خواهد شد و در نتیجه سعی می شود با درک توجه به این مقوله در طرح های معماری، پویایی و آرامش در فضاهای باز مجتمع های مسکونی بیش از پیش ایجاد شود و در نهایت موجب پایداری اجتماعی مجموعه های مسکونی، افزایش حس دلبستگی به مکان و کاهش ناهنجاری های اجتماعی در نتیجه ساخته شدن مطلوب تر این فضاها گردد.

خلوت، ارتباط فضاهای باز و تعاملات اجتماعی، ارتباط خلوت و فضاهای باز مجتمع های مسکونی، فرهنگ، دلبستگی به مکان، پایداری اجتماعی