افشین نقی پور - کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مهندسی عمران – گرایش زلزله و دانشجوی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان تبریز، ایران -

هنر ساختمان سازی یا به عبارتی معماری نور یکی از اجزایی است که کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار، نظم فضایی، مصالح، رنگ و... مطرح می شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. نور یکی از عناصر زیبایی شناسی در معماری است و به تزیینات معماری کیفیتی پویا می بخشد؛ همچنین نور یکی از عوامل سرنوشت ساز جهت شکل دادن به انواع ساختمان ها در سطح شهر می باشد. در این میان برجسته سازی مناسب المان های قابل توجه شهری توسط نورپردازی مناسب در شب می تواند علاوه بر کمک در مسیریابی در داخل شهرها، حس زندگی اجتماعی و ارتباطات مردمی را افزایش دهد، همچنین نورپردازی مناسب برای بناهای ارزشمند در شب می تواند باعث مطلوبیت عناصر هویت بخش بصری شهر گردد. مسجد نور، مسجدی جدید التاسیس در مرکز شهر در حال توسعه ی کریکاله در منطقه ی آناتولی کشور ترکیه است. این منطقه در فاصله 50 مایلی غرب آنکارا قرار داشته و جمعیتی در حدود 200000 نفر را در خود جای داده است. مسجد نور این شهر توسط معمار ترکیه ای به نام Necip Dinç در سال 2015 طراحی شد و با ظرفیت 10000 نمازگزار به بهره برداری رسید. سناریوی نورپردازی این مسجد باید به گونه ای در نظر گرفته می شد تا آن را به عنوان یک نقطه مرکزی و عرفانی برای شهر مبدل سازد. به این منظور تیم طراحی نورپردازی ZAVE از استانبول که مسوولیت آن را بر عهده داشت، سناریوی نورپردازی خود را با تکیه بر نمایش ویژگی های معماری مسجد با استفاده از رنگ نورهای متفاوت در سطوح آن در نظر گرفت. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، در این مقاله ابتدا وظایف نور، طراحی نورپردازی و اصول آن، ضوابط نورپردازی ساختمان، تاثیر نورپردازی نما ساختمان به عنوان یک عامل بازاریابی و دیدگاه لوکوربوزیه درباره نورپردازی ارایه داده می شود و سپس به بررسی و تحلیل چگونگی اجرای نورپردازی نمای ساختمان مسجد نور کریکاله می پردازد.

نور، نورپردازی، معماری، نمای ساختمان، مسجد نور کریکاله، فضای شهری