حمید محمدی - استادیار شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد-
مصطفی محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد -

با توجه به انجام پژوهش های متعدد در زمینه شهرسازی اسلامی در سال های اخیر، برخی اصول و مفاهیم این موضوع به خوبی و در سطح عمیقی مطرح گردیده است. ولیکن آنچه در اکثر پژوهش های انجام شده مشاهده می شود، سردرگمی و عدم تعریف واحد از مفهوم شهر اسلامی و متعاقبا شهرسازی اسلامی است، که این مسیله به عدم تعریف و معرفی دقیق پدیده شهر در تمامی ادوار علم شهرسازی برمی گردد. سردرگمی و نبود یک چارچوب مشخص جهت اجرای این الگو توسعه ای به عنوان مساله اصلی پژوهش حاضر می باشد که با توجه به گستره وسیع شهرسازی در ابعاد مختلف زیربنایی و روبنایی، صرفا به زمین در شهر اسلامی پرداخته شده است. لذا در راستای هدف کلان توجه به تهیه یک چارچوب نظری و اجرایی مدون برای الگوی شهر اسلامی، می توان هدف پژوهش حاضر را تبیین ابعاد زمین در شهر و سپس بررسی معیارها و شاخص های هر یک از ابعاد مذکور در شهر اسلامی دانست. گردآوری داده های کتابخانه ای اساس کار جهت ارایه تعاریف شفاف از شهر و شهر اسلامی می باشد که در ادامه جهت استخراج ابعاد، معیارها و شاخص ها از روش های توصیفی، کیفی و مرور مستندات و آراء مشابه اندیشمندان استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد زمین در شهر دارای ابعاد مالکیت، کاربری، مرغوبیت و ارزش افزوده، حدود، موقعیت، آبادانی و مجوزات می باشد که پژوهش حاضر متناسب با اصول و مبانی شهراسلامی به معرفی معیارها و شاخص های مربوطه در ابعاد مختلف پرداخته و امید است در سنوات آینده با تطبیق نظام اجرایی شهرسازی کشور با شاخص های مذکور نتایج ملموس، کارا و اثر گذاری در اجرای شهرسازی اسلامی بدست آورده شود.

شهراسلامی، زمین، بعد، معیار، شاخص