زهرا پوررمضان - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران،
مریم دانشور - استاد یار،گروه شهرسازی،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد،ایران،

حاشیه نشینی یکی از پیامد های زندگی مدرن و شهرنشینی گسترده می باشد که از مهمترین معضلات کلان شهرها بشمار می آید حاشیه نشینی اثرات منفی زیادی از قبیل :چالش های زیست محیطی ، اقتصادی،فرهنگی وغیره دارد که تمام این موارد مغایر با اصول شهر سالم است.برنامه ریزی شهر سالم در پی آن است تا محیط شهری را با سلامت فیزیکی و روحی شهرنشینان پیوند بزند ، از طرفی برای برنامه ریزی با رویکرد شهر سالم از شهرسازی مشارکتی استفاده می شود زیرا برنامه ریزی مشارکتی پیشنهادی است برای نهادینه کردن حضور شهروندان در تصمیم گیری های شهری. اولویت بندی استراتژیهای موثر به لحاظ میزان اثربخشی مفروض در زمان، تحلیل موقعیت و انتخاب استراتژی بهینه، مسیر روشنتر و ساده تری را برای اجرای پیشنهادات و انجام اقدامات موثر فراهم میسازد. هدف از این پژوهش تدوین راهبردهای مشارکتی در بافت های حاشیه ای با رویکرد شهر سالم و مشخص کردن الویت راهبردها جهت تسریع در ساماندهی این بافت است. روش تحقیق حاضر تلفیقی از روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی است که با استفاده از مدل SWOTبه تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و پس از تدوین راهبردها ،برای الویت بندی آنها از ماتریس QSPM استفاده شده است.جهت تعیین وزن ها بر اساس مصاحبه و تکمیل پرسش نامه از کارشناسان و صاحبنظران کمک گرفته شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که راهبردهای استفاده از نیروی تحصیل کرده و باسواد برای شرکت و مشارکت در کلاسهای اموزشی و ایجاد اشتغال ،استفاده از پتانسیل های طبیعی محدوده برای ایجاد مراکز تفریحی و اشتغال زایی برای ساکنان ،توسعه سطح خدمات رسانی محله با بهره گیری از اراضی متروکه و مخروبه، افزایش مشارکت ساکنین با آگاهی ،اطلاع رسانی و مشاوره مسیولان با ساکنین درخصوص برنامه های در نظر گرفته شده برای بهبود وضعیت محدوده به عنوان الویت دارترین راهبردها برای ساماندهی بافت حاشیه انتخاب شدند.

حاشیه نشینی،شهر سالم،برنامه ریزی مشارکتی،نه دره،ماتریس SWOT،ماتریس QSPM