اصغر عابدینی - استادیار گروه شهرسازی دانشگاه ارومیه
فریدون نقیبی - استادیار گروه شهرسازی دانشگاه ارومیه
زهرا فیضی قطلو - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه ارومیه

زلزله، در زمان کوتاهی، خسارات غیرقابل جبرانی را به سکونتگاه های بشری وارد می سازد. بعد از وقوع زلزله، شبکه های ارتباطی نقش حیاتی را در فعالیت های نجات و تخلیه و اطفای حریق بازی می کنند. چرا که سرعت، تاثیر به سزایی در کاهش نرخ مرگ و میر خواهد داشت. شهر ارومیه نیز در منطقه با خطر زیاد زلزله قرار گرفته است. ومحدوده ی مرکزی آن با داشتن 1313 هکتار بافت فرسوده، معابر باریک و تجمع کاربری های جاذب سفر، تراکم های بالا در شرایط زلزله آسیب پذیرتر است. محور اصلی این پژوهش نیز ارزیابی شبکه حمل ونقل محدوده ی مرکزی شهر ارومیه در شرایط بحران زلزله می باشد. بعد از مطالعه منابع موجود؛ مفهوم بحران زلزله و تاثیر آن بر اجزای مختلف شهر، نقش برنامه ریزی شهری در کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله و شبکه حمل و نقل شهری و اصولی که برای ایمنی بیشتر باید رعایت شود، بررسی و 14 معیار برای ارزیابی شبکه حمل ونقل شهری در شرایط بحران زلزله مشخص گردید. سپس معیارها توسط روش ای.اچ.پی فازی رتبه بندی شده وبعد با استفاده از اطلاعات مستخرج از طرح های مختلف و برداشت های میدانی، 10 معبر اصلی محدوده توسط روش الکتر ارزیابی گردیدند؛ چون دسترسی های محلی پایین ترین ارزش را در پاسخگویی به نیازهای شرایط بحران دارند از پرداختن به آن ها صرف نظر شده است. معابر این محدوده از لحاظ شیب و دسترسی به کاربری های درمانی در شرایط مناسبی بوده و از لحاظ رعایت سلسله مراتب دسترسی و کیفیت ابنیه در شرایط نامناسبی قرار دارند. همچنین مشخص شد رعایت پایین سلسله مراتب شبکه دسترسی، سبب انسداد معابر در شرایط بحران زلزله خواهد شد. و در حالت کلی معابر در وضعیت مناسبی، از لحاظ کارایی در شرایط بحران، نیستند، زیرا اکثر معابر نمره منفی از مدل الکتر دریافت کرده اند. بهترین معبر محدوده، گزینه2 (میدان دفاع مقدس تا خیابان مجاهد) و بدترین آن گزینه 10 (تقاطع خیابان مجاهد و ولیعصر تا تقاطع خیابان امینی و مدنی 2) می باشند.

شبکه حمل و نقل، بحران، شهر ارومیه،روش الکتر