فرشته شکیبایی - کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تربیت مدرس
ابوالفضل مشکینی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، -

جمعیت شهرها به طور گسترده بین سکونتگاه های گوناگون با اندازه ها و الگوهای متفاوتی در مناطق مختلف توزیع شده است. طی این روند معمولا بزرگ ترین شهرها، سریع ترین نرخ های رشد را پیدا می کنند که این امر موجب بروز و ظهور تسلط جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یک یا چند شهر بر شهرهای دیگر در داخل نظام شهری یک کشور یا منطقه می گردد. هدف اصلی این پژوهش توصیف و تحلیل تغییرات جمعیتی نظام شهری استان کهگیلویه و بویراحمد بر اساس داده های مرکز آمار ایران می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. بدین منظور توزیع جمعیت شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد بین سال های 1395-1375 با استفاده از شاخص های نخست شهری (شاخص های نخست شهر، دو شهر، کینزبرگ، موما والوصابی و مهتا ) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که توزیع فضایی جمعیت در سطح شبکه شهری استان کهگیلویه وبویراحمد در طی این سال ها به سمت تمرکز بیشتر در شهر یاسوج و کاهش جمعیت در دیگر شهرهای متوسط و کوچک استان در حرکت بوده است. ولی علی رغم افزایش میزان نخست شهری در این استان، فاصله شهر یاسوج به عنوان شهر اول با شهر دوم (گچساران) زیاد نبوده و هنوز نخست شهری در نظام شهری استان کهگیلویه و بویراحمد وجود ندارد.

شاخص های نخست شهری، تحولات جمعیتی، نظام شهری