حمیدرضا بحرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، ایران.
فایزه احمدی ضمیر - دانشجوی کارشناسی شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، ایران

امنیت یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی است که بخش عمده ای از آن در فضاهای شهری تامین می شود. امنیت در فضای شهری، با افزایش حضور گروه های مختلف، حیات شبانه، کاهش استرس و نگرانی و... می تواند موجب سرزندگی و پویایی شود. یکی از نظریه های پرکاربرد در ارتباط با امنیت فضاهای شهری نظریه پیشگیری از جرم با استفاده از طراحی محیطی یا CPTED است. بر همین اساس در این تحقیق، با بررسی میزان امنیت خیابان شهدا به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای عمومی شهر فردیس، به بررسی رویکرد CPTED می پردازیم. یکی از اهداف این تحقیق را می توان شناسایی عوامل موثر در امنیت شهری و درنتیجه نحوه طراحی کارآمد محیط مصنوع در کاهش جرایم شهری قلمداد کرد. در این مقاله ابتدا به رویکرد CPTED و جنبه های مرتبط با آن پرداخته شده و سپس با استفاده از پرسشنامه، نظرات ساکنان و شاغلان محدوده مطالعاتی در مورد معیارهای امنیت و ایمنی در فضای شهری سنجیده شده است. سپس داده های حاصل از پرسشنامه ها در نرم افزار SPSS وارد شده، در نهایت با استفاده از درصد فراوانی هر گزینه، تحلیلی عاملی و ... عوامل موثر در امنیت خیابان ارزیابی شده است. اطلاعات مورد نیاز درمورد CPTED به روش های تحلیلی و اسنادی جمع آوری شده است که به تبیین این رویکرد و نیز سازوکار کارایی آن در محیط های شهری می پردازد. در نهایت نیز از روش مطالعه کمی و پیمایشی در این پژوهش بهره برده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که می توان با طراحی صحیح و مناسب محل سکونت، کار و زندگی افراد، میزان جرم و جنایت را در محیط ساخته شده، کاهش داد. کم کردن فرصت های مجرمانه راه حل مناسبی است، که می تواند علاوه بر پیشگیری از وقوع جرم، کیفیت زندگی را بهبود بخشد.

رویکرد CPTED، امنیت محیطی، کاهش جرم و جنایت شهری، خیابان شهدا