علی نوذرپور - دکتر در شهرسازی - رئیس هیئت مدیره جامعه شهرسازان ایران

در ادامه فعالیت‌های اتحادیه‌ی شهرداری‌های کشور در دهه‌ی 30، ضرورت تأسیس صندوق مشترک شهرداری‌ها مورد توجه مشاوران اتحادیه‌ی نامبرده قرار گرفت و بدین ترتیب لایحه‌ی تأسیس صندوق مذکور در سال 1354 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. هدف از تشکیل صندوق، ایجاد تسهیلات در پیشبرد و توسعه‌ی امور عمرانی شهرها بیان شده بود که از طریق دادن وام و کمک بلاعوض به شهرداری‌ها و نیز راهنمایی و ارشاد آنها در زمینه‌ی مسائل مالی وابسته به طرح‌های عمرانی صورت می‌پذیرفت. به رغم عمر کوتاه صندوق (1354-1362)، تأثیر مثبت آن در مدیریت شهرداری‌ها موجب شد که دوباره وزارت کشور در 26/2/87 لایحه‌ی احیای مجدد صندوق مشترک شهرداری‌ها را به دولت پیشنهاد نماید. هرچند لایحه‌ی پیش‌گفته سرانجام نیافت، لیکن برخی از عملکردهای صندوق در قالب ساختاری غیررسمی در سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها ادامه یافته که مورد انتقاد شهرداری‌هاست و تلاش برای تشکیل رسمی صندوق مشترک شهرداری‌ها مورد اهتمام شهرداران کشور است. البته تشکیل دوباره‌ی صندوق با تغییراتی در وظایف، مأموریت‌ها و ارکان آن مورد نظر است. به ویژه حضور شوراهای اسلامی شهرها در اداره‌ی امور شهرهای کشور بر اصلاحات مذکور پافشاری بیشتری داشته است. این مقاله در پی آن است که ضمن بررسی سیر تحولات مربوط به فعالیت صندوق مشترک شهرداری‌ها، راهکارهای احیای دوباره‌ی آن را با نگرش به تجربه‌های جهانی در این زمینه پیشنهاد نماید.

صندوق مشترک شهرداری‌ها، اتحادیه شهرداری‌ها، وام، مدیریت شهرداری