اسماعیل صالحی - استادیار دانشگاه تهران

مجموعه تصمیمات مردم ساکن هر شهر، شکل آن شهر را می‌سازد. ولی شهر باید کنترل شود، چون زندگی شهر با هرج و مرج و بدون سازوکارهای انتظام بخش و قابل اجرا رو به نابودی خواهد رفت. بر همین اساس، همه‌ی جوامع برای کنترل تصمیمات مردم و عملکرد صحیح و آسان، نیاز به قوانین و مقررات دارند تا بتوانند با اطمینان زندگی کنند، به کار خود بپردازند و بدانند که از دیگران هم می‌توان انتظار پیروی از این مقررات را داشت. ضوابط و مقررات شهرسازی، آن بخش از تصمیمات مردم را که بازتاب فضایی و کالبدی دارد، کنترل و هدایت می‌کند و «توسعه‌ی پایدار» که مفهوم عدالت را در طول زمان و همچنین در عرض زمان در بردارد، می‌تواند به عنوان آرمان و مقصد نهایی این نوع از ضوابط و مقررات قرار گیرد. اگر ضوابط و مقررات شهرسازی، به نحو کارآمدی، به منظور تحقق اهداف و آرمان‌های توسعه‌ی پایدار، تدوین شود و به همان صورت نیز به اجرا درآید، «تضمین‌ کننده»ی شکل‌گیری نوعی سکونتگاه (شهر)، با آرمان‌های توسعه‌ی پایدار خواهد بود. در این میان تنگناهای مالی نظام مدیریت شهری و اتکای آن آن به تأمین درآمد از طریق شیوه‌های ناپایدار، آفت این نقش خواهد شد و موجب ناپایداری توسعه‌ی شهر می‌شود. این مقاله به تحلیل این موضوع و خطاهای رایج در تأمین منابع مالی شهرداری‌ها اختصاص دارد، همچنین به بررسی آثار آنان در کارآمدی ضوابط و مقررات شهرسازی می‌پردازد.

ضوابط و مقررات، شهرسازی، ضوابط و مقررات مالی شهرداری‌ها، توسعه پایدار شهری، مدیریت شهری