مهدی کماسی - استادیار گروه عمران دانشگاه آیت اله العظمی بروجردی (ره)
سعید روزبه - دانشجوی عمران دانشگاه آیت اله العظمی بروجردی (ره)

در این شکی نیست که منابع آب در حال کاهش یافتن هستند اما به نظر می رسد که مسیله واقعی کم شدن منابع آب نیست، بلکه مسیله اصلی مدیریت نادرست آن است. با توجه به عدم مدیریت صحیح منابع آب در بخش های مصرف کننده اعم از کشاورزی ،شهری و صنعتی و همچنین عدم فرهنگ سازی صحیح درباره ضرورت مصرف بهینه آب در میان مردم، مشکلات عدیده در بخش منابع آب به وجود آمده اند که رفع این مشکلات منوط به بکارگیری روش های کار آمد ارایه شده توسط متخصصین در این زمینه می باشد. در یک دهه اخیر پژوهشگران به بررسی این معضلات پرداخته و در راستای بهبود و حل آنها راهکارهایی را ارایه داده اند، راهکارهایی که می توانند تاثیرات مثبت و منفی زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی داشته باشند که گاها با توجه اندک از سوی دست اندرکاران در این بخش می توان عمدتا به نتایج مثبتی دست یافت. در این پژوهش به گرد آوری گروهی از مقاله های مرتبط در این زمینه و انتخاب راهکارهایی که تاثیر مثبت در حل مشکل مدیریت منابع آب را دارند پرداخته شد. پس از به گزینی راهکارهای ارایه شده ، با توجه به رویکرد توسعه پایدار، تاثیرات ناشی از این راهکارها در مدیریت منابع آب ایران مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت راهکار هایی نیز توسط نویسندگان ارایه گردید. از جمله راهکارهای ارایه شده می توان به اصلاح قوانین مصرف در کشاورزی مانند تعیین حدود برای مصرف سالیانه از ذخایر آب زیر زمینی توسط آب بران، عدم حمایت از محصولات آب بر واستفاده از بذر های اصلاح شده در مناطق کم آب ، جلوگیری از هدر رفت آب مجازی در تاسیسات آبرسانی، باز تدوین و به روز رسانی سند ملی آب اشاره نمود. همچنین جلوگیری از آلودگی آب ناشی از حوادث طبیعی و انسانی، جلوگیری از صادرات میوه و غلات و در عین حال حمایت از محصولات کم مصرف، جلوگیری از هدر رفت آب مجازی در تاسیسات آب رسانی، مدیریت یکپارچه توسط پخش سیلاب بر روی حوضه های آبریز و لایه های آبدار و احداث چاه های تزریق برای تغذیه آبهای زیرزمینی از دیگر اقدامات مفید و کارآمد در این زمینه می باشد.

مدیریت منابع آب، بحران آب، اصلاح الگوی مصرف، توسعه پایدار