شهربانو عالی - دانشجوی دکترا علوم تربیتی و روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید امیر امین یزدی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد سعید عبدخدایی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
علی غنایی - -استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه  داشتن فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، آشکارا تجربه ای دشوار برای والدین و خانواده است. اغلب، ناتوانی های فراگیر و شدید کودکان مبتلا به ASD با مجموعه ای از مشکلات برای مراقبان همراه است. هدف از اجرای این تحقیق، تعیین توانمندی های تحولی خانواده ی کودکان مبتلا به اوتیسم و مقایسه ی قوت ها و ضعف های آن ها با توانمندی های تحولی خانواده ی کودکان سالم است. روش کار  این مطالعه از نوع توصیفی پیمایشی است و در شهر مشهد در سال 1392-1393 انجام شده است. تعداد 67 نفر از مادران ارزیابی شده اند؛ 32 مادر کودکان مبتلا به اوتیسم از بین مراکزآموزش کودکان اوتیستیک شهر مشهد و 35 مادر کودکان سالم  از بین مهدکودک های این شهر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه ی محقق ساخته ی سنجش کارکرد تحولی خانواده (DFFAQ) برای ارزیابی آن ها به کار رفته و داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل واریانس چندراهه تحلیل شدند. نتایج  در تمام ابعاد تحولی، میانگین نمرات کارکرد تحولی خانواده ی کودکان مبتلا به اوتیسم، پایین تر از میانگین نمرات خانواده ی کودکان عادی بود. همچنین، در ابعاد علاقه مندی و جذب شدن به روابط انسانی، حل مساله ی اجتماعی مشترک، تفکر منطقی و انضباط، یافته ها تفاوتی معنادار را بین کارکرد تحولی خانواده ی کودکان مبتلا به اوتیسم و کارکرد تحولی خانواده ی کودکان سالم نشان دادند. نتیجه گیری  می توان نتیجه گرفت که کارکرد خانواده های گروه اوتیستیک نسبت به گروه کنترل دارای ضعف است.

اختلال طیف اوتیسم, توانمندیهای تحولی, کارکرد تحولی خانواده