مژگان سلیمانی زاده - دانش آموخته دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مختار جلالی جواران - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
عبدالرضا باقری - استاد گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرضا باقری - استاد گروه بیوتکنولوژی و بهنژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

در طول دو دهه ی گذشته تولید پروتیین های نوترکیب در بیوراکتورهای گیاهی محبوبیت بیشتری نسبت به سایر روش های معمول به دست آورده است. در حال حاضر گیاهان به عنوان سیستم های ایمن، کارآمد و ارزان برای تولید طیف گسترده ای از پروتیین ها شامل آنزیم ها، واکسن ها، آنتی بادی ها و دیگر پروتیین های دارویی مهم مورد توجه قرار گرفته اند. علیرغم مزایای متعدد گیاهان به عنوان سیستم های بیانی برای تولید پروتیین های نوترکیب، سطوح تجمع ناکافی پروتیین هنوز یک چالش جدی می باشد که بایستی حل شود. یکی از استراتژی هایی که در چند سال اخیر جهت افزایش تولید پروتیین های نوترکیب در گیاهان مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از الیسیتورها می باشد. در این مقاله تلاش بر این است تا ضمن معرفی مختصری از زراعت مولکولی و سیستم های بیانی گیاهی، استراتژی های موجود برای افزایش تجمع و تولید پروتیین های نوترکیب در گیاهان (از جمله استراتژی استفاده از الیسیتورها) مورد بحث قرار گیرد

زراعت مولکولی، بیوراکتور گیاهی، تجمع پایین پروتیین نوترکیب، الیسیتور، انتقال ژن