مهتاب دادخواه - فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
شمس الدین رویانیان - استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

رمان فارسی از دهه چهل تاکنون تغییرات بسیاری کرده است. با ورود مدرنیته به جامعه انسانی، رمان نیز تبدیل به ژانریبرای واکاوی عمیق فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم شده است. نویسندگانی مانند صادق هدایت، محمود دولت آبادی،محمدعلی جمالزاده و هوشنگ گلشیری در زمره رمان نویسانی هستند که با تغییراتی که در رمان فارسی ایجاد کردند توجهبسیاری را به نقد رمانهایشان جلب کردند، و در پس داستان ارایه شده در رمان هایشان، تاریخ و فرهنگ غنی ایران را بهتصویر کشیده اند. در این مقاله، با استناد بر دو رمان شازده احتجاب از هوشنگ گلشیری و جای خالی سلوچ از محموددولت آبادی، ریشه های فرهنگی و تاریخی مورد توجه این نویسندگان مورد بررسی قرار میگیرد. آنچه در این مقاله در پیاثبات آن هستیم این است که با به وجود آمدن مدرنیته و عوض شدن جامعه ایران، رمان نیز بازتابی برای این واقعیت شدهاست؛ رمان جای خالی سلوچ با وجود بهره بردن از تمامی جزییات زندگی سنتی ایرانی، عبور از سنت غنی ایرانی و تخریبناشی از آن را به تصویر می کشد و با استفاده از شیوه ای کنایی وضعیت جامعه را نشان میدهد. از طرفی، رمان شازده احتجاببا اینکه به نظر می رسد از تکنیک های جدید استفاده کرده است، بسیار در فرهنگ و تاریخ ایرانی ریشه دارد.

جای خالی سلوچ، شازده احتجاب، محمود دولت آبادی، هوشنگ گلشیری