سیدحسن تقوایی - دانشیار گروه معماری منظر، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
سجاد بهرامی همدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

بر اساس مطالعات موجود معماری منظر مفهوم و فعالیتی است که از ذات طبیعت و جنبه های متفاوت رابطه انسان با محیط طبیعی نشاءت میگیرد. این رشته- فعالیت درگذر زمان متاثر از نیازهای مختلف انسان و درروند تکامل جامعه که موجب شکل گیری جلوه های گوناگونی از نحوه مواجهه انسان با محیط طبیعی شده است و درنتیجه آن، ارزشها، آثار و زمینه های بسیار ارزشمند و ماندگاری در تاریخ تمدن برجای مانده است. این همه که میتواند منبع بسیار ارزشمندی برای ثبت در اسناد و مستندات جوامع انسانی باشد، از دیدگاه معماری منظر درخور توجه ویژه و پژوهش است؛ زیرا که رشد روزافزون جمعیت، توسعه شهری-روستایی و همزمان محدودیت منابع طبیعی در کنار فرسایش، تخریب و نابودی بسیاری از میراث ارزشمند تاریخی-فرهنگی، اهمیت مستند نگاری آثار در این حوزه بهخصوص آثار طبیعی و فرهنگی را دوچندان ساخته است. هدف این مقاله بررسی متون و ارایه نتایج مطالعهای درزمینه تعریف ها و اهمیت مستند نگاری در راستای محافظت از میراث طبیعی و فرهنگی است. مسیله اصلی نیز از دیدگاه معماری منظر بر بررسی چگونگی مدیریت اطلاعات و اهمیت آن در فرآیند مستند نگاری متمرکز است. همچنین در این زمینه نیز مطالعه و بررسی روشهای مستند نگاری در مقیاس محدودی از مطالعه تطبیقی و توصیف و تحلیل تعدادی از پژوهشهای موجود صورت میپذیرد. یافته ها و نتایج کار مبین این نکته است که مستند نگاری در حوزه معماری منظر و ثبت اطلاعات آثار و میراث محیطهای طبیعی و مصنوع بهروشنی میتواند تلاشی در جهت پیشگیری و کاهش خسارتها و پیامدهای احتمالی در میراث فرهنگی جهان و به ویژه ایران باشد. بدیهی است که در این هدف و برای تحقق مستندها و حافظه ای ماندگار درزمینه مطرح شده، همکاری و فعالیت مشترک تمامی حوزه های تخصصی الزامی است تا بتوان از کلیه شیوه های کاربردی در مستند نگاری به خوبی بهره جست.

مستند نگاری، میراث طبیعی و فرهنگی، معماری منظر.