درس آموخته های زلزله 1382 بم

زمینه و هدف: در این مقاله تجربیات عینی و عملی نگارندگان و جمعی از مدیران موثر و دست اندر دستکاران در زلزله دی ماه 1382 شهرستان بم در زمینه های مختلف ارایه گردیده است. در ابتدا و به عنوان مقدمه خلاصه ای از موقعیت جغرافیایی، ویژگی های زمین شناختی، جمعیتی، شهرسازی، اقتصادی و بهداشتی و درمانی شهر بم بیان گردیده و سپس به ارایه ویژگی های زلزله بم اشاره شده است. در متن مقاله به تفکیک به چالش های عمده مدیریتی و سعی و خطاها در زمینه های ذیل و تبعات ناشی از آن پرداخته شده است.آواربرداریتدفین کشتگانراه های مواصلاتیاسکان موقتتامین غذا و مایحتاج اولیهو در نهایت نتایج حاصل از این تجربیات به صورت راهکارهای کاربردی در هر حوزه ارایه گردیده است.روش کار: با توجه به اهداف مورد نظر روش کار شامل دو مرحله بوده است. در مرحله اول از طریق مطالعات کتابخانه ای و جستجوی وب سایت ها چک لیستی شامل فعالیت های مدیریتی در زمان وقوع زلزله تنظیم گردید. در مرحله دوم با استفاده از چک لیست تهیه شده در مرحله پیشین و نیز تعدادی سوال باز به مصاحبه با تعدادی از افراد درگیر در زلزله بم پرداخته شد تا از این طریق عملکردهای مدنظر در اهداف مشخص گردد، مصاحبه شوندگان بصورت هدفمند انتخاب شدند. برای رسیدن به اشباع داده ای 30 مصاحبه صورت گرفت. داده ها با روش چارچوب تحلیلی، تحلیل شدند. یافته ها: لزوم تشکیل بانک اطلاعات تجهیزات و ماشین آلات سنگین اعم از خصوصی و دولتی در هر استان و ایجاد شبکه ملی در جهت دسترسی سریع و بلافاصله به تجهیزات مورد نیاز تدوین محتوای یک دوره آواربرداری جهت آموزش عمومی و کارکنان دستگاه های اجرایی ذیربط در این زمینه توسعه بکارگیری از تکنولوژی روزآمد در زمینه زنده یابی مکان یابی اردوگاه های اسکان موقت در هر شهرستان با استفاده از نقشه های GIS ایجاد آمادگاه های پشتیبان منطقه ای ویژه زمان بروز بحرانشناسایی مسیرهای فرعی منتهی به مراکز بزرگ جمعیتی ویژه تردد خودروهای امدادی تهیه طرح جامع مدیریت بحران زلزله زلزله بم علیرغم تبعات هولناک مادی و معنوی و ویرانی یکی از زیباترین باغ شهرهای حاشیه کویر ایران و جان باختن دهها هزار نفر از شهروندان ایرانی از جنبه های گوناگون یک کارگاه آموزشی عظیم به وسعت شهرهای بم و بروات و روستاها و توابع آن برای متخصصان در رشته های گوناگون بوده است. متخصصان و محققان علوم فنی و مهندسی، مدیریت، بهداشت و سایر زمینه های علمی امکان تجربه آموزیهای گسترده و عمیق از این کارگاه عظیم آموزشی که به بهایی بسیار گزاف مهیا گردیده است را پیدا کرده اند. لذا پرداختن به این موضوع و مستندسازی تجربیات این بحران نقش تعیین کننده ای در افزایش بهره وری از منابع و ارتقا کارآیی مدیران و بهبود فرآیند تصمیم گیری در زمان بروز بحران های مشابه و مهیا نمودن تمهیدات لازم قبل از بروز بلایای مشابه در جهت حرکت از مدیریت بحران به مدیریت ریسک، ایفا می کند.

Keywords:

زلزله , آواربرداری , بم , تدفین کشتگان , نقشه های GIS