مهدی زارع - استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
فرناز کامران زاد - دانشجوی مهندسی معدن، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
عباس استاد تقی زاده - دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف: کشور ایران یکی از لرزه خیزترین نواحی جهان است، که هرساله با زمین لرزه های متعددی مواجه می شود. سابقه رخداد زمین لرزه های خسارت بار، شرایط تکتونیکی فعال، وجود گسل های لرزه زای متعدد و قرارگیری جمعیت زیاد در نواحی مستعد زمین لرزه، اهمیت توجه بیش از پیش به این سانحه طبیعی را افزایش داده و بر لزوم مطالعات علمی در زمینه تحلیل خطر و ریسک زمین لرزه تاکید دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مقدماتی ریسک زمین لرزه در ایران است.روش کار: در پژوهش حاضر، به برآورد ریسک نسبی زمین لرزه در ایران پرداخته شده است. در این راستا، ابتدا لایه های اطلاعاتی مختلف موجود، مانند نقشه های پهنه بندی خطر زلزله، تراکم جمعیت و توزیع نواحی شهری تهیه شدند. سپس، این لایه های اطلاعاتی به عنوان داده های ورودی به مدل ریسک، در محیط GIS با یکدیگر تلفیق شده و برمبنای فرمول محاسبه ریسک زمین لرزه که برابر با حاصل ضرب سه فاکتور خطر زلزله، آسیب پذیری و معرضیت است، لایه های اطلاعاتی موجود در یکدیگر ضرب شدند و یک نقشهپهنه بندی مقدماتی از وضعیت ریسک نسبی زمین لرزه در ایران تهیه شد. یافته ها: با تلفیق و بررسی داده های موجود و ارزیابی ریسک زمین لرزه مشخص شد که برخی از مناطقکشور به خصوص نواحی شهری پرجمعیتی مانند تهران و تبریز در معرض ریسک نسبی بالاتری نسبت به سایر نواحی هستند که از جنبه مدیریت ریسک و آسیب پذیری باید مورد توجه قرار گیرند. نتیجه گیری: تهیه نقشه اولیه ریسک زمین لرزه در ایران نشان داد که برخی از نواحی کشور نظیر شهرهای پرجمعیتی که در مجاورت زون های گسله فعال قرار دارند، در معرض ریسک بالایی می باشند. پیشنهاد می شود تا جهت انجام مطالعات دقیق تر، با تهیه و افزودن سایر لایه های اطلاعاتی، به ارزیابی ریسک کمی زلزله در کشور پرداخته شود.

ریسک زلزله، نظام سلامت، ایران