بررسی نقش سرمایه اجتماعی درافزایش تاب آوری جوامع در برابر حوادث و بلایا

هدف و زمینه: امروزه با گسترش وقوع سوانح، اهمیت رعایت اصول مدیریت حوادث و بلایا بیش از پیش آشکار شده است. با وجود افزایش تلفات جانی و خسارات اقتصادی، بیشتر مطالعات و اقدامات صورت گرفته به رویکردهای فیزیکی نظیر مقاوم سازی بناها، ایجاد استحکامات و آماده سازی نیروهای اجرایی جهت مدیریت حوادث و بلایا اشاره دارند و به اهمیت زیرساخت های اجتماعی و نقش آن در بالابردن تاب آوری جوامع در برابر سوانح کمتر توجه شده است. این مقاله با هدف بررسی کارکردهای سرمایه اجتماعی در افزایش تاب آوری جوامع و کاهش خطرات بلایا انجام شده است.روش کار: این مطالعه یک مطالعه مروری- تحلیلی است که به نقش سرمایه اجتماعی در ارتقای تاب آوری می پردازد. جهت مرور منابع از پایگاه های داده مطرح نظیر Scopus, Web of Science, Science SID و Irandoc،direct جهت بررسی مقالات داخلی و خارجی استفاده گردیده است. پایگاه های مذکور با استفاده از واژه های کلیدی سرمایه اجتماعی social capita سرمایه انسانی human capital بلایا disaster فوریت ها emergenc و تاب آوری resilien جستجو گردیدند. خلاصه همه مقالات گردآوری شده مورد بررسی قرار گرفت و مقالات مرتبط وارد مطالعه شدند. یافته ها: فاکتورهای سازنده سرمایه اجتماعی از جمله میزان مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پیوستگی و انسجام اجتماعی، مسیولیت پذیری و سازماندهی اجتماعی نقش تعیین کننده ای در نحوه مدیریت بلایا و همچنین میزان آسیب پذیری و تاب آوری جامعه در برابر بلایا و حوادث دارد.نتیجه گیری: تببین نقش و عملکرد شاخص های سرمایه اجتماعی و همچنین ساز و کار تقویت و به کارگیری آن در جوامع می تواند به طور چشم گیری میزان تاب آوری جوامع را افزایش دهد. لازم است برنامه ریزی جامعی جهت بالابردن تاب آوری جامعه از طریق تقویت سرمایه اجتماعی و زیرساخت های اجتماعی توسط مدیران و سیاستگزاران جامعه انجام شود.

Keywords:

سرمایه اجتماعی , تاب آوری , مدیریت حوادث و بلایا