یارانههای انرژی و تاثیر آن در کاهش مصرف ، چالشها و فرصتها

حامل های انرژی به عنوان یکی از نهاد های مهم تولید و کالای مصرفی خانوارها، نقش بسیار مهمی در تعیین هزینه های تولید و مخارج خانوارها ایفا می کند. نوسان قیمت هر یک از این حامل ها، نوسان هایی را درهزینه تولید، مخارج مصرف کننده و در نهایت تورم ایجاد خواهد کرد. در اقتصاد ایران ب هدلیل وجود منابع عظیم نفت و گاز و قابلیت دسترسی ب ه نسبت آسان به این منابع، هزین ه انرژی در مقایسه با دیگر هزینه ها قابل توجه نیست ، بهطوریکه براساس آمار وزارت نیرو، شاخص قیمت انرژی در داخل (لیتر_ریال ) طی سالهای 1386-1380 به طور متوسط سالانه 9/2 درصد رشد داشته در حالیکه متوسط رشد شاخص قیمت انرژی در سایر کشورهای خارجی (لیتر - ریال) طی این دوره ، سالانه 37/6 درصد بوده است این اختلاف بین شاخص قیمت انرژی در داخل و خارج باعث شده که کل مصارف نهایی انرژی (میلیارد لیتر) طی دوره یادشده به طور متوسط حدود 7/3 درصد رشد را تجربه کند . ( طبق آمار مندرج در ترازنامه هیدروکربوری 1386 ) افزایش تدریجی مصرف حامل های انرژی به واسطه قیمت پایین این فرآورده ها باعث شده است که دولت سالانه مبالغ زیادی را بابت یارانه حامل های انرژی هزینه کند. بهطوری که سالانه بخش عظیمی از منابع کشور برای اعطای یارانه مستقیم و غیرمستقیم به حام لهای انرژی اختصاص مییابد، میزان این یارانه ها تنها در بخش انرژی در سال 1386 به حدود 88 میلیارد دلار رسید که حدود 26/7 درصد GDP کشور را تشکیل می دهد. بنابراین در سا لهای آتی در صورت عدم اصلاح این رویه، عمده مخارج دولت را یارانه حامل های انرژی به خود اختصاص خواهند داد که با توجه به درآمد و منابع مالی دولت، ادامه روند موجود در آینده امکانپذیر نخواهد بود.