راضیه فتاحی - دانشجوی دکتری روان شناسی دانشگاه اصفهان
مهرداد کلانتری - دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان
حسین مولوی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان
سیدمحمد غروی راد - مدیر گروه روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

هدف پژوهش، تدوین الگوی اسلامی مداخله در سوگ و مقایسه میزان تاثیر این مداخله با برنامه سوگ درمانی ­گروهی بر مشکلات بیرونی­سازی و علایم سوگ دختران نوجوان داغدیده بود. این پژوهش، نیمه ­تجربی با استفاده از گروه کنترل و طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری سه ماهه بود. نمونه تحقیق سی دانش آموز داغدیده بودند که به شیوه نمونه­گیری در دسترس با کمک آموزش و پرورش شهرستان مبارکه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده ­شدند. برای اعضای گروه اول، هفت جلسه سوگ­درمانی ­اسلامی (طراحی ­شده براساس مطالعه کیفی) و برای اعضای گروه دوم، هفت جلسه سوگ درمانی ­گروهی (طراحی­شده توسط بنیاد جنگ و کودکان) اجرا شد. نتایج نشان داد که در پس­آزمون و پیگیری هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشتند. در پایان دوره مداخله، سوگ­درمانی با رویکرد اسلامی نسبت به سوگ­درمانی گروهی براساس هر سه شاخص اندازه­گیری اثربخشی بیشتری را نشان داد (001/0p<). یافته های این پژوهش از تقویت اثربخشی روان­درمانی با ظرفیت­های فرهنگی و آموزه های دینی حمایت می­کند.

روان شناسی اسلامی, علم دینی, برنامه سوگ درمانی گروهی, داغدیدگی, دختران نوجوان, مشکلات بیرونی سازی, روان شناسی بالینی