ابوالقاسم روحی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج جهاد کشاورزی، ص. پ. ۹۶۱، ساری
مهدی نادری - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج جهاد کشاورزی، ص. پ. ۹۶۱، ساری
عبدالحمید آذری - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج جهاد کشاورزی، ص. پ. ۹۶۱، ساری
علی مکرمی - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج جهاد کشاورزی، ص. پ. ۹۶۱، ساری

دریای خزر محل زیست گونه ها و گروه های مختلفی از آبزیان از جمله پلانکتون ها تا ماهیان است که مورد بهره برداری قرار می-گیرند، متاسفانه در طی دهه گذشته این دریا با ورود و انتشار سریع برخی از گونه های غیر بومی نظیر شانه دار Mnemiopsis leidyi ، سبب تغییرات عمده ای در این دریا شده است. بیشترین میزان زی توده شانه دار در فصل تابستان با درجه حرارت 30-25 درجه سانتیگراد و بیشترین میزان تراکم شانه دار نیز در فصل پاییز و کمترین میزان آن در دمای 10-8 درجه سانتیگراد مشاهده می شود. توزیع فراوانی طولی شانه دار بیانگر این است در حالیکه 83٪ جمعیت آن از موجودات لاروی و نابالغ تشکیل شده اند، تنها کمتر از 17٪ متعلق به گروه بالغین شانه دار می باشد. بر اساس مطالعات غذای اصلی شانه دار در دریای خزر مراحل ناپلیوسی (نوازدی)، copepodites و بالغین گونه A. tonsa (66٪) و لارو دو کفه ایها (13٪) است. از طرفی، گرایش به ماهیان جهت پرورش در آب های لب شور و شور گسترش یافته و در بین ماهیان پرورشی ماهی آزاد اقیانوس اطلس با 51 درصد و ماهی قزل آلای رنگین کمان با 9 درصد در دنیا از مهمترین ماهیان برای پرورش ماهی در محیط قفس محسوب می گردند.

دریای خزر، شانه دار، پلانکتون، ماهی